Grunt jako środek trwały: wartość początkowa

Przeczytaj także: Budynek na cudzym gruncie jako inwestycja w obcym środku trwałym?

Obowiązujące od 1 stycznia 2011 r. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 10 grudnia 2010 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT; Dz. U. z 2010 r. nr 242 poz. 1622), którego załącznik stanowi Klasyfikacja Środków trwałych, w grupie 0 (podobnie zresztą jak i poprzednie rozporządzenie) zalicza do środków trwałych grunty, które następnie dzielą się na użytki rolne, grunty leśne, grunty zabudowane i zurbanizowane, użytki ekologiczne, tereny różne, nieużytki i grunty pod wodami.

Ustawy podatkowe również traktują grunty jako środki trwałe. Co za tym idzie, konieczne jest ustalenie także ich wartości początkowej. Ustawodawca nie przewidział tutaj żadnych szczególnych regulacji. Tym samym, jeżeli grunt został zakupiony, jego wartością początkową będzie cena nabycia. Tą z kolei jest kwota należna zbywcy, powiększona o koszty związane z zakupem naliczone do dnia przekazania środka trwałego do używania (przy tego typu składnikach majątku są to w szczególności koszty opłat notarialnych, skarbowych i innych, odsetek, prowizji) oraz pomniejszona o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem przypadków, gdy zgodnie z odrębnymi przepisami podatek od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego albo podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty należnego podatku o podatek naliczony albo zwrot różnicy podatku w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług. Cenę nabycia koryguje się tutaj także o różnice kursowe, naliczone do dnia przekazania do używania środka trwałego.

O powyższym mówią art. 16g ust. 1 pkt 1, ust. 3 i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej updop) oraz odpowiednio art. 22g ust. 1 pkt 1, ust. 3 i ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Dodajmy w tym miejscu, iż przeniesienie własności gruntu musi nastąpić w formie aktu notarialnego. Co za tym idzie, obok ceny należnej sprzedawcy, do wartości początkowej takiego środka trwałego wejdą zatem przede wszystkim wskazane już wcześniej opłaty notarialne i skarbowe związane z przeniesieniem własności nieruchomości. Ponadto jeżeli grunt jest kupowany za kredyt, także odsetki oraz inne opłaty z nim związane (np. prowizja) naliczone do dnia przekazania gruntu do używania także powiększą jego wartość początkową. Jeżeli jednak takie odsetki czy też prowizje zostaną naliczone już po oddaniu środka trwałego do używania, będą podlegały bezpośrednio zaliczeniu w ciężar kosztów uzyskania przychodu.

Niestety, mimo że zarówno przytoczone rozporządzenie, jak i ustawy podatkowe traktują grunty jako środki trwałe, podatnik nie może naliczać od ich wartości początkowej odpisów amortyzacyjnych, które zaliczałby w ciężar podatkowych kosztów uzyskania przychodu. Art. 16c pkt 1 updop oraz art. 22c pkt 1 updof mówią bowiem, że amortyzacji nie podlegają grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów mimo ich zaliczenia do środków trwałych.

Wydatki związane z nabyciem takich składników majątku będą podatkowym kosztem uzyskania przychodów dopiero w momencie ich odpłatnego zbycia.