Stawki podatku VAT obowiązujące w 2012 r.

Przeczytaj także: Wyższa stawka VAT na odzież dziecięcą

Przypomnieć należy, iż stawki podatku w wysokości 23% i 8% zostały wprowadzone na okres przejściowy, tj. od 1 stycznia 2011 r. do 31 grudnia 2013 r. zastępując obowiązujące poprzednio stawki 22% i 7%.

Należy również dodać, iż w 2012 r.:

• zryczałtowany VAT od usług taksówek osobowych wynosi 4% oraz
• zryczałtowany zwrot podatku przysługujący rolnikom ryczałtowym wynosi 7%.

Powyższe stawki określone zostały w przepisach przejściowych, tj. w art. 146a ustawy o VAT.

Mocą ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 257, poz. 1726), wprowadzono zmiany do ustawy o VAT. W art. 146f ustawy o VAT zawarto zastrzeżenie, iż w przypadku gdy relacja państwowego długu publicznego do PKB przekroczy 55% według stanu na dzień 31 grudnia 2011 r., nastąpią kolejne podwyżki VAT w okresach:

1. od 1 lipca 2012 r. do 30 czerwca 2013 r.:
   • podwyższenie stawek: z 23% do 24%, z 8% do 9%, z 5% do 6%,
   • dostosowanie stawki ryczałtu dla taksówkarzy do 5%,
   • dostosowanie stawki zryczałtowanego zwrotu podatku dla rolników do 7,5%;
2. od 1 lipca 2013 r. do 31 grudnia 2014 r. ww. stawki wzrosną i będą wynosić odpowiednio 25%, 10%, 7%, 6% i 8%,
3. od 1 stycznia 2015 r. do 31 grudnia 2015 r. nastąpi powrót do stawek, o których mowa w pkt 1, tj. wyniosą odpowiednio 24%, 9%, 6%, 5% i 7,5%,
4. od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia 31 grudnia 2016 r. stawki zostaną obniżone i będą wynosić odpowiednio 23%, 8%, 5%, 4% i 7%.

Uwaga
Aby ustalić prawidłową stawkę VAT na sprzedawane towary i usługi, należy bardzo uważnie przeanalizować zarówno przepisy ustawy o VAT, jak i rozporządzenia wykonawczego do ustawy.

W sytuacji gdy danego towaru czy usługi nie odnajdziemy w wykazach wymieniających produkty (usługi), do których mają zastosowanie stawki preferencyjne lub zwolnienie z VAT, wówczas stosuje się stawkę podstawową 23%.

1. Zwolnienia z podatku VAT
Zwolnieniu z VAT podlegają czynności, które zostały szczegółowo wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 2-41 wraz z warunkami i zastrzeżeniami określonymi w ust. 2-20 tego artykułu. Dotyczą one m.in.: usług pocztowych, w zakresie ochrony zdrowia, edukacji, zakwaterowania w bursach i internatach, usług i dostawy towarów realizowanych przez organizacje o charakterze politycznym, związkowym oraz religijnym, usług związanych ze sportem, kulturalnych, ubezpieczeniowych i finansowych, pomocy społecznej oraz dostawy towarów ściśle z tymi usługami związane, czy też usług w zakresie wynajmu nieruchomości mieszkalnych, udzielania kredytów, usług w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych.

W art. 44 ustawy określono zwolnienia, które dotyczą wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 5-8, towarów, których import na warunkach określonych w przepisach dotyczących importu towarów byłby zwolniony od podatku oraz towarów, o których mowa w art. 36 ust. 1 (objętych na terytorium innego państwa członkowskiego jedną z procedur celnych).

Z kolei w art. 45-82 ustawy wymieniono szczegółowo zwolnienia z tytułu importu towarów, bez skrótowych odwołań do przepisów prawa celnego. Zwolnień z importu dotyczy również załącznik nr 7 do ustawy, który jest wykazem towarów produkowanych przez ONZ takich jak filmy edukacyjne, kroniki filmowe, zapisane nośniki dźwięku, wzory, modele, makiety itd. przeznaczone do celów pokazowych - bez względu na cel, w jakim mają być wykorzystane.

Zwolnieniu z VAT stosownie do art. 122 tej ustawy podlega również dostawa, wewnątrzwspólnotowe nabycie i import złota inwestycyjnego.

Zwolnienia z VAT przysługują na mocy § 13 ust. 1 pkt 1-27 rozporządzenia w sprawie VAT i dotyczą m.in.: dzierżawy gruntów rolniczych, dostawy używanych samochodów osobowych, usług zarządzania nieruchomościami mieszkalnymi.

W § 14 i § 15 rozporządzenia w sprawie VAT określone są dodatkowo zwolnienia dotyczące importu towarów.

Na mocy § 16 ww. rozporządzenia, zwolnieniu z podatku podlega wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów przemieszczonych na terytorium kraju przez podatnika podatku od wartości dodanej lub na jego rzecz, w przypadku gdy na terytorium kraju na tych towarach mają zostać wykonane usługi na rzecz tego podatnika.

Zgodnie zaś z § 17, zwolnieniu od VAT podlega wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów wprowadzanych do składu celnego. Warunki stosowania tego zwolnienia określone są w ust. 2 wymienionego paragrafu.

2. Towary i usługi opodatkowane stawką 0%
W myśl art. 41 ust. 3 i 4 ustawy o VAT, stawkę podatku VAT w wysokości 0% stosuje się w eksporcie i wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, przy zachowaniu warunków określonych w art. 41 ust. 5 i 6 oraz art. 42 tej ustawy.

W art. 83 ust. 1 ustawy o VAT wymieniono listę towarów i usług, do których zastosowanie ma stawka 0%. Z kolei wykaz towarów, których dostawa opodatkowana jest stawką 0% (na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 26 ustawy) zawarty jest w załączniku nr 8 do tej ustawy.

Na mocy art. 119 ust. 7 usługi turystyki, których podstawą opodatkowania jest marża, podlegają opodatkowaniu stawką 0%, jeżeli usługi nabywane od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty są świadczone poza terytorium Wspólnoty z zastrzeżeniem art. 119 ust. 8.

Na podstawie art. 129 ust. 1 stawkę 0% stosuje się do dostawy towarów, od których dokonano zwrotu podatku podróżnemu w systemie Tax Free, po spełnieniu warunków określonych w tym przepisie.

Stawkę 0% stosuje się również do towarów i usług ściśle wymienionych w § 8 - § 12 rozporządzenia w sprawie VAT.

3. Stawka 5% na sprzedaż towarów
Obniżona do 5% stawka VAT obowiązuje na podstawie art. 41 ust. 2a ustawy o VAT, a listę towarów objętych tą stawką zawiera załącznik nr 10 ustawy.

Zgodnie z § 7a rozporządzenia w sprawie VAT obniżono stawkę VAT do 5% dla dostawy, wewnątrzwspólnotowego nabycia oraz importu:

1. tłuszczy złożonych z produktów roślinnych lub zwierzęcych (miksów),
2. wyrobów seropodobnych (analogów serów),
3. napojów z dodatkiem tłuszczu roślinnego

- nadających się do spożycia przez ludzi (PKWiU ex 10.89.19.0), (CN ex 2106).