Działalność gospodarcza: lokal mieszkalny a amortyzacja

Przeczytaj także: Usługi od podmiotów powiązanych w wartości początkowej budynku

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca wraz z żoną prowadzi działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej. Posiadają oni równe udziały w jej zyskach i stratach. Ponadto istnieje pomiędzy nimi wspólność majątkowa. Nabyli oni do majątku wspólnego lokal mieszkalny wraz z przynależnym do niego udziałem we współwłasności nieruchomości wspólnej. Po dokonaniu niezbędnych prac adaptacyjnych i wykończeniowych podjęto decyzję o przeniesieniu do niego prowadzonej działalności gospodarczej. Cały lokal jest wykorzystywany w tym celu. Wspólnicy nie wnieśli skutecznie pod względem prawnym nabytego lokalu mieszkalnego do spółki, nie wnieśli prawa do korzystania w drodze odrębnej umowy, jak również przy zakupie lokalu nie byli kwalifikowani jako osoby prowadzące działalność gospodarczą. Zadano pytanie, czy możliwe jest dokonywanie odpisów amortyzacyjnych od tego lokalu i zaliczanie ich w ciężar kosztów uzyskania przychodu prowadzonej działalności gospodarczej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl art. 22 ust. 8 ww. ustawy, kosztem uzyskania przychodów są odpisy z tytułu zużycia środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych (odpisy amortyzacyjne) dokonywane wyłącznie zgodnie z art. 22a-22o, z uwzględnieniem art. 23.

Stosownie do przepisu art. 22a ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, amortyzacji podlegają, z zastrzeżeniem art. 22c, stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością - o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy określonej w art. 23a pkt 1, zwane środkami trwałymi.

Jak wynika przy tym z art. 22c pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, amortyzacji nie podlegają budynki mieszkalne wraz ze znajdującymi się w nich dźwigami lub lokale mieszkalne, służące prowadzonej działalności gospodarczej lub wydzierżawiane albo wynajmowane na podstawie umowy, jeżeli podatnik nie podejmie decyzji o ich amortyzowaniu, zwane odpowiednio środkami trwałymi.

Z powyższych przepisów wynika, iż wydatki poniesione przez podatnika na nabycie składników majątku zakwalifikowanych jako środki trwałe w prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nie stanowią kosztów uzyskania przychodu tej działalności w momencie ich poniesienia. Wydatki te podlegają zaliczeniu do ww. kosztów poprzez odpisy amortyzacyjne dokonywane od wartości początkowej tych środków trwałych. W przypadku, gdy podatnik wykorzystuje w swojej działalności gospodarczej lokal mieszkalny stanowiący środek trwały w tej działalności, to od jego decyzji zależy, czy środek ten będzie podlegał amortyzacji. W przypadku podjęcia decyzji o jego amortyzowaniu, dokonane odpisy amortyzacyjne od wartości początkowej tego lokalu mogą stanowić koszty uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

W tym miejscu należy podkreślić, że podjęcie decyzji podatnika o amortyzowaniu lokalu mieszkalnego jest możliwe po spełnieniu warunku, iż lokal mieszkalny stanowi w myśl definicji zawartej w powołanym powyższej art. 22a ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych środek trwały.

Odpisów amortyzacyjnych mogą dokonywać, co do zasady, jedynie podmioty będące właścicielami lub współwłaścicielami wymienionych w art. 22a ust. 1 cyt. ustawy składników majątku.