Dowóz do i z pracy a przychód pracownika

Przeczytaj także: Dowóz do pracy a podatkowy przychód pracownika

Spółka prowadzi działalność gospodarczą na terenie Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Jej pracownicy pracują w systemie dwuzmianowym. Ich dojazd do i z pracy jest utrudniony z uwagi na zlikwidowanie przez przewoźników publicznych większości połączeń pomiędzy małymi miejscowościami. W związku z tym spółka zapewniła im nieodpłatny dowóz do i z pracy własnym autobusem. Z tego tytułu ponosi koszty zakupu paliwa. Trudne do ustalenia jest, którzy pracownicy z tego transportu korzystają, bowiem zdarza się, że pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim lub urlopie. W takim stanie faktycznym spółka wystąpiła o wydanie interpretacji, czy wartość dowozu (na podstawie faktur za paliwo) z miejsca zamieszkania do miejsca pracy i z powrotem stanowi przychód pracowników podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym?

Jej zdaniem nie – nie jest bowiem możliwe ścisłe określenie wartości tego świadczenia przypadającego na konkretnego pracownika.

Stanowisko fiskusa było zgoła inne. Jego zdaniem za przychód podlegający opodatkowaniu należy tutaj przyjąć nie wartość faktycznie wykorzystanych usług przewozowych, lecz wartość świadczenia uzyskiwanego przez pracownika, jakim jest możliwość skorzystania z tej usługi. Problemy związane z ustaleniem ilości faktycznie przejechanych przez pracownika kilometrów pozostają bez wpływu na powstanie u niego przychodu. O powstaniu obowiązku podatkowego nie decyduje bowiem to, ile razy pracownik z takiego przewozu skorzystał, ale sam fakt możliwości z jego skorzystania. Wartość nieodpłatnego świadczenia stanowić może np. wysokość ceny biletu, jaki pracownik musiałby kupić, żeby dojechać do pracy.

Spółka z powyższym się nie zgodziła i sprawa trafiła do sądu. W skardze podnosiła ona, iż przychód to konkretne, faktycznie otrzymane przysporzenie majątkowe. Nie jest tutaj wystarczające stwierdzenie, że pracownik może po prostu z danego świadczenia skorzystać. Ponadto ustalenie wartości tego świadczenia w postaci ceny biletu, którego kosztu pracodawca nie ponosi, oznacza ustalenie „hipotetycznego przychodu pracownika”, a takiego ustawa o podatku dochodowym nie przewiduje. Konieczność opodatkowania po stronie pracowników nieodpłatnego świadczenia niezależnie od braku możliwości ustalenia wartości tego świadczenia (niezależnie od tego, czy dany pracownik w ogóle z niego korzystał), prowadziłoby do zawyżenia jego wynagrodzenia, a co za tym idzie do naliczenia i odprowadzenia nienależnego podatku dochodowego.

WSA w Gdańsku uznał stanowisko fiskusa za nieprawidłowe przyznając rację spółce. Sąd podkreślił, iż z przepisów podatkowych wynika, że przychodem pracownika są wszelkie otrzymane przez niego świadczenia, do których zalicza się nie tylko wynagrodzenia wynikające z zawartych umów o pracę lub umów o podobnym charakterze, ale również wszystkie inne przychody, niezależnie od podstawy na jakiej zostały wypłacone. W odniesieniu do wartości świadczeń w naturze i innych odpłatnych świadczeń, ustawodawca zaznaczył jednak, że muszą one być otrzymane. Tym samym, jeżeli wartości świadczeń pracowniczych nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika, nie można ustalić także kwoty jego przychodu. Nie sposób stwierdzić bowiem, czy pracownik w istocie otrzymał określone świadczenie i jaka jest jego wartość.