Usługi budowlane: wystawienie faktury a podatek VAT

Przeczytaj także: Otrzymany zadatek a podatek VAT

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W zapytaniu podatnik wyjaśnił, iż wykonuje usługi budowlane na zlecenie (głównie wykonywanie tynków w budynkach mieszkalnych). Jest czynnym podatnikiem podatku VAT i rozlicza się za okresy miesięczne. Usługi budowlane podatnik wykonuje zatrudniając pracowników bądź też zlecając podwykonawstwo firmom budowlanym. Po zakończeniu robót jest sporządzany protokół zdawczo-odbiorczy i wystawiana faktura za wykonane usługi. Dokument ten jest wystawiany jeszcze przed otrzymaniem zapłaty i upływem 30 dni licząc od dnia sporządzenia protokołu. Podatnik zadał pytanie, czy może faktury te ujmować w ewidencji sprzedaży w dacie ich wystawienia, co skutkuje powstaniem obowiązku podatkowego w podatku VAT w dniu ich wystawienia, a nie w dniu otrzymania zapłaty bądź upływu trzydziestu dni licząc do daty wykonania usługi (czyli wcześniej niż powinien wystąpić)? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 19 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2–21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.

Od powyższej ogólnej zasady, ustawodawca określił w sposób odmienny - między innymi dla usług budowlanych - szczególny moment powstania obowiązku podatkowego.

W myśl art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ww. ustawy, obowiązek podatkowy w przypadku usług budowlanych lub budowlano – montażowych powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania tych usług.

Oznacza to, że z tytułu wykonania usługi budowlanej dla powstania obowiązku podatkowego znaczenie ma termin zapłaty, ale tylko wówczas, gdy kontrahent dokona płatności za wykonaną na jego rzecz usługę przed upływem 30 dni od dnia jej wykonania, gdyż 30. dnia obowiązek podatkowy powstaje niezależnie od tego, czy zapłaty dokonano, czy nie.

Poza terminem zapłaty istotne jest także zidentyfikowanie momentu, w którym usługi zostały wykonane.

Na mocy art. 19 ust. 14 cyt. ustawy, zasady, o których mowa w art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) mają zastosowanie do usług przyjmowanych częściowo, których odbiór jest dokonywany na podstawie protokołów zdawczo – odbiorczych.

Pojęcie „protokoły odbiorów częściowych i końcowych” występuje w art. 3 pkt 13 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (tj. Dz. U. z 2006 r., Nr 156, poz. 1118 ze zm.), jako jeden z elementów „dokumentacji budowy”. Ustawa o podatku od towarów i usług nie zawiera definicji „wykonania usługi”, dlatego w przypadku usług budowlanych za datę „wykonania usługi” powszechnie przyjmuje się dzień odbioru technicznego robót, potwierdzony stosownym protokołem zdawczo–odbiorczym lub innym dokumentem stwierdzającym przyjęcie wykonanej usługi. Zatem, dzień wykonania usługi - to dzień podpisania protokołu.

Ustawodawca określił, kiedy w przypadku świadczenia usług budowlanych należy wystawić fakturę. Zgodnie z § 11 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337), w przypadkach określonych w art. 19 ust. 10, ust. 13 pkt 1-5 i 7-11, ust. 16a oraz ust. 16b ustawy, fakturę wystawia się nie później niż z chwilą powstania obowiązku podatkowego. Jednakże faktury, o których mowa powyżej nie mogą być wystawione wcześniej niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego (§ 11 ust. 2 rozporządzenia).

Z powyższego wynika, iż faktura może być wystawiona nie wcześniej, niż 30. dnia przed powstaniem obowiązku podatkowego, i nie później, niż w dniu jego powstania.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż wystawia Pan faktury dokumentujące sprzedaż usług budowlanych po ich wykonaniu (potwierdzonych protokołami zdawczo-odbiorczymi), ale przed otrzymaniem zapłaty i przed upływem 30. dnia licząc od dnia sporządzenia tego protokołu, zatem w terminie określonym w § 11 powołanego rozporządzenia, przy czym od 1 stycznia 2009 r. ewidencjonuje (będzie ewidencjonować) wystawiane faktury pod datą ich wystawienia i w tym samym okresie rozpoznaje obowiązek podatkowy dla celów podatku od towarów i usług (tj. w rozliczeniu za okres, w którym wystawiono przedmiotowe faktury), bez weryfikacji, czy należność z danej faktury została zapłacona i w jakim terminie.

W świetle cytowanego art. 19 ust. 13 pkt 2 lit. d) ustawy o podatku od towarów i usług, należy stwierdzić, iż obowiązek podatkowy w przypadku usług budowlanych oraz budowlano-montażowych powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług. Zatem podstawowe znaczenie dla powstania obowiązku podatkowego ma otrzymana zapłata za wykonanie usług, dlatego też obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w całości lub części, nie później jednak niż 30. dnia, licząc od dnia wykonania usług.

Jeżeli podatnik wystawi fakturę w dniu otrzymania całości lub części zapłaty lub w przypadku braku zapłaty w 30. dniu licząc od dnia wykonania usługi , to wówczas data wystawienia faktury będzie taka sama, jak moment powstania obowiązku podatkowego.

Mając powyższe na uwadze, przy usługach budowlanych wystawienie faktury nie wpływa na zmianę momentu powstania obowiązku podatkowego, gdyż obowiązek podatkowy powstanie w chwili otrzymania całości lub części zapłaty, a w przypadku ich braku w 30. dniu liczonym od dnia wykonania usługi.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów