Nowe zasady wystawiania faktur do paragonów fiskalnych w 2020 r.

Przeczytaj także: Błędny NIP na paragonie fiskalnym - fakturze uproszczonej

Nowelizacja została już podpisana przez Prezydenta. Na chwilę obecną nie jest jednak ogłoszona w Dzienniku Ustaw. Zmienia ona zasadniczo zasady wystawiania faktur do paragonów, wprowadzając jednocześnie dotkliwe kary finansowe dla podatników, którzy nowym wymogom się nie podporządkują.

Przypomnijmy, zgodnie z przepisami o VAT podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są co do zasady obowiązani prowadzić ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Potwierdzeniem dokonania takiej sprzedaży jest paragon fiskalny. Nadto taki nabywca (osoba prywatna) w terminie 3 miesięcy, licząc od końca miesiąca, w którym miała miejsce sprzedaż bądź otrzymano całość lub część zapłaty, może wystąpić z żądaniem wystawienia faktury, a sprzedawca co do zasady żądanie to musi spełnić (z pewnymi nielicznymi wyjątkami). W takich sytuacjach do egzemplarza faktury pozostającego u podatnika dołącza się paragon dokumentujący sprzedaż.

Jeżeli nabywcą jest natomiast podatnik VAT (zarówno czynny jak i zwolniony), sprzedaż winna zostać udokumentowana wystawioną fakturą (art. 106b ust. 1 i 2 ustawy o VAT).

W praktyce gospodarczej występują jednak sytuacje, w których to nabywca nie poinformuje sprzedawcy od razu, że nabyty towar/usługa ma służyć prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, w związku z czym pierwotnie transakcja taka jest dokumentowana wystawionym paragonem z kasy fiskalnej. Następnie po zgłoszeniu powyższej informacji, sprzedawca wystawia do takiego paragonu fakturę na firmę (podatnika VAT). Obecne przepisy nie stoją na przeszkodzie takiemu działaniu.

W 2020 roku…

Takie zachowanie będzie możliwe także w przyszłym roku. Zgodnie z nowelizacją jednakże wystawienie dla nabywcy (będącego podatnikiem VAT) faktury z tytułu dokonanej sprzedaży zarejestrowanej na kasie fiskalnej będzie jednak uzależnione od zamieszczenia na paragonie dokumentującym tę sprzedaż NIP nabywcy. A co w przypadku kas fiskalnych, które nie pozwalają na podanie na paragonie NIP nabywcy (nie mają takiej funkcjonalności)? W uzasadnieniu do projektu nowelizacji wskazano, że jeżeli sprzedawca nie będzie miał technicznej możliwości wpisania NIP na paragonie, nabywca w momencie zakupu powinien zadeklarować, że nabywany towar/usługa służy jego działalności (czyli występuje tutaj jako podatnik). W rezultacie sprzedawca powinien od razu wystawić fakturę, a nie ewidencjonować tę sprzedaż na kasie fiskalnej.

„(…) Proponowana zmiana przepisów nie będzie zatem skutkowała koniecznością wymiany kas rejestrujących przez podatników, natomiast konieczna może się okazać zmiana procedur stosowanych przez podatników. Zaznaczyć jednak należy, że procedura, zgodnie z którą nabywca, który w związku z prowadzoną działalnością chce otrzymać fakturę, powinien poinformować o tym sprzedawcę w momencie dokonywania zakupów, tak, żeby sprzedawca nie zarejestrował sprzedaży za pomocą kasy fiskalnej, tylko wystawił fakturę, jest w pełnej zgodzie z przepisami ustawy o VAT, w szczególności z art. 111 ust. 1 ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika jasno, że za pomocą kas rejestrujących ewidencjonuje się wyłącznie sprzedaż na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. (...)" - uzasadniają zmianę projektodawcy.

Sankcje za nieprzestrzeganie przepisów

Zgodnie z nowelizacją, gdy organ podatkowy stwierdzi, iż podatnik (sprzedawca) wystawi fakturę do paragonu bez NIP nabywcy (podatnika VAT), ustali mu za to uchybienie dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości aż 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze.
Na tym jednak nie koniec. Z taką samą sankcją musi liczyć się podatnik (nabywca), który z takiej faktury VAT odliczy, ujmując ją w ewidencji VAT. Dodatkowe zobowiązanie podatkowe nie będzie ustalane w stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe.

Omówione zmiany mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r. i nie będą dotyczyły sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kas rejestrujących przed tym dniem.