Firma na własne nazwisko i spółka cywilna: limit zwolnienia podmiotowego z VAT

Przeczytaj także: Utrata prawa do zwolnienia w VAT w trakcie roku

W art. 113 ust. 1 ustawy o VAT stoi napisane, że zwalnia się od podatku sprzedaż dokonywaną przez podatników, u których wartość sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200.000 zł. Do wartości tej sprzedaży nie wlicza się WDT czy sprzedaży wysyłkowej z terytorium kraju oraz na terytorium kraju, sprzedaży towarów i świadczenia usług zwolnionych przedmiotowo z VAT (z pewnymi wyjątkami), sprzedaży środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych.

Powyższe jest nazywane zwolnieniem podmiotowym z VAT. Przysługuje ono także podatnikowi rozpoczynającemu działalność gospodarczą, pod warunkiem, że przewidywana przez niego wartość sprzedaży nie przekroczy, w proporcji do okresu prowadzonej w pierwszym roku podatkowym działalności, wspomnianej wyżej kwoty 200.000 zł.

Warto też pamiętać, że zwolnienie to niektórym podmiotom (z uwagi na zakres prowadzonej działalności gospodarczej) nie przysługuje. I tak prawa do niego nie mają trudniący się sprzedażą towarów objętych podatkiem akcyzowym (z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych, czy samochodów osobowych będących środkami trwałymi), budynków, budowli, gruntów, nowych środków transportu czy świadczących usługi prawnicze, doradcze, jubilerskie (patrz art. 113 ust. 13 ustawy o VAT).

W celu wyjaśnienia kwestii postawionej we wstępie należy w pierwszej kolejności odpowiedzieć na pytanie, kto jest podatnikiem na tle podatku VAT?

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 15.06.2016 r. nr ITPP3/4512-253/16/BJ wyjaśnił, że „(…) zarówno Wnioskodawca jako osoba fizyczna prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą jak i spółka cywilna, w której Wnioskodawca jest wspólnikiem, działają jako odrębni podatnicy w rozumieniu art. 15 ust. 1 ww. ustawy. Podmioty te dokonując czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług są odrębnymi podatnikami dokonującymi sprzedaży we własnym zakresie. Odrębnie należy więc traktować usługi świadczone przez Wnioskodawcę jako osobę fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą oraz świadczenie usług w ramach założonej spółki cywilnej.

Ww. artykuł 113 ustawy o podatku od towarów i usług wprowadza wyjątek od powszechności opodatkowania podatkiem VAT, a mianowicie zwolnienie którym objęta jest sprzedaż dokonywana przez podatnika. Sprzedaż dokonywana przez podatnika podlega zwolnieniu, jeżeli spełnia warunki określone w tym przepisie. (…) limit 150 000 zł (obecnie 200 000 zł – przyp. redakcji) określony w art. 113 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług odnosi się do sprzedaży dokonywanej przez danego podatnika. Przekroczenie ww. limitu zwolnienia skutkuje utratą prawa do tego zwolnienia. Zwolnienie traci moc w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu dostawy towarów i usług, począwszy od czynności, którą przekroczono limit.

W analizowanych okolicznościach mamy dwóch podatników podatku od towarów i usług dokonujących odrębnej sprzedaży, Wnioskodawcę i spółkę cywilną (odrębne NIP-y). Skoro więc Wnioskodawca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą i spółka cywilna, w której Wnioskodawca jest wspólnikiem są odrębnymi podatnikami podatku od towarów i usług to odrębnie należy analizować zwolnienie przewidziane w art. 113 ww. ustawy dla Wnioskodawcy i spółki. Zwolnienie to dotyczy sprzedaży dokonywanej przez podatnika. Zatem odrębnie należy liczyć wartość sprzedaży, o której stanowi art. 113 ustawy o podatku od towarów i usług dla Wnioskodawcy prowadzącego indywidualną działalność gospodarczą oraz spółki cywilnej prowadzącej działalność w pośrednictwa w obrocie nieruchomościami.

W konsekwencji, do kwoty 150 000 zł z art. 113 ustawy o VAT dla indywidualnej działalności gospodarczej Wnioskodawca wlicza wyłącznie sprzedaż dokonaną w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej niezależnie od tego, że w spółce cywilnej, w której Wnioskodawca jest wspólnikiem będzie wykonywał tożsame czynności dot. pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. W świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług czynności wykonywane przez Wnioskodawcę świadczone są w ramach odrębnej działalności gospodarczej wykonywanej przez dwóch podatników podatku VAT. Zatem tylko czynności dokonane przez Wnioskodawcę w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej powinny być ujęte przy liczeniu wartości sprzedaży uprawniającej do zwolnienia od podatku dla tej działalności. Wartość sprzedaży w ramach indywidualnej działalności Wnioskodawcy pozostaje bez związku z wartością sprzedaży spółki cywilnej. Prawo do zwolnienia będzie przysługiwało do momentu przekroczenia przez Wnioskodawcę prowadzącego indywidualną działalność gospodarczą kwoty określonej ww. przepisem. (…)”

Z powyższym poglądem należy się zgodzić. Na gruncie VAT bowiem podatnikiem nie jest wspólnik spółki cywilnej lecz sama spółka. Działalność prowadzona na własne nazwisko oraz spółka cywilna są tutaj odrębnymi podatnikami VAT i limit sprzedaży uprawniający do zwolnienia podmiotowego jest ustalany dla każdego z tych podatników odrębne.