Stawka VAT na transport (nie)międzynarodowy towarów

Przeczytaj także: Podatek VAT: SAD gdy transport międzynarodowy poza Polską

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca prowadzi firmę w zakresie świadczenia usług transportowych, w ramach której chce wykonywać zlecenia od polskiego spedytora, gdzie transport będzie odbywał się w relacjach:
• Niemcy (miejsce załadunku) - Szwajcaria (miejsce rozładunku),
• Belgia (miejsce załadunku) – Szwajcaria (miejsce rozładunku),
• Holandia (miejsce załadunku) – Szwajcaria (miejsce rozładunku).

Wnioskodawca zadał pytanie, czy do tak świadczonych usług może stosować stawkę VAT w wysokości 0% i czy kopia dokumentu celnego sporządzona przez kierowcę po odprawie celnej będzie wystarczającym potwierdzeniem do wystawienia faktury z obniżoną stawką 0% (obowiązkiem kierowcy do ukończenia odprawy celnej jest zdanie celnikom lub „rozładowcy” oryginalnego dokumentu wystawionego przez agencję celną potwierdzającego odprawę)? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2018 r., poz. 2174, z późn. zm.), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, zwanym dalej „podatkiem”, podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (…).

Z przepisu tego wynika tzw. zasada terytorialności, zgodnie z którą opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów oraz odpłatne świadczenie usług, ale tylko w sytuacji, gdy miejscem ich świadczenia (określanym na podstawie przepisów ustawy) jest terytorium kraju, przez które - w myśl definicji zawartej w art. 2 pkt 1 ustawy - rozumie się terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Terytorium państwa członkowskiego – w rozumieniu art. 2 pkt 4 ww. ustawy – to terytorium państwa wchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. thomaslerchphoto - Fotolia.com

Transport towarów z preferencyjną stawką VAT

Transport międzynarodowy towarów jest opodatkowany 0% stawką VAT. Mamy z nim do czynienia, gdy towar jest przywożony lub wywożony poza UE, a jego część odbywa się przez terytorium RP. Na mocy rozporządzenia wykonawczego natomiast obniżoną stawkę VAT można stosować nawet wówczas, gdy żaden odcinek trasy przez Polskę nie przebiega.

Przez terytorium państwa trzeciego – zgodnie z pkt 5 ww. artykułu – rozumie się terytorium państwa trzeciego niewchodzące w skład terytorium Unii Europejskiej, z zastrzeżeniem art. 2a ust. 1 i 3.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

W przypadku usług, dla prawidłowego rozliczenia podatku od towarów i usług, istotnym jest ustalenie miejsca ich świadczenia, bowiem od określenia miejsca świadczenia zależeć będzie miejsce ich opodatkowania.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

W myśl art. 28a ustawy, na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:
1. ilekroć jest mowa o podatniku - rozumie się przez to:
a. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarczą odpowiadającą tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
b. osobę prawną niebędącą podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;

2. podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Stawka podatku - zgodnie z przepisem art. 41 ust. 1 ustawy - wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2 -12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

W myśl art. 146aa ust. 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż - 6%:
1. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
2. stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%.

Zgodnie art. 146aa ust. 2 ustawy, minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłosi, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, koniec okresu obowiązywania stawek podatku, o których mowa w ust. 1, w terminie do dnia 31 października roku następującego po roku, dla którego zostały spełnione warunki określone w ust. 1.

Oprócz stawki podstawowej, na wybrane grupy towarów i usług, ustawodawca przewidział stawki preferencyjne lub możliwość stosowania zwolnień podatkowych.

I tak, w myśl art. 83 ust. 1 pkt 23 ustawy, stawkę podatku w wysokości 0% stosuje się do usług transportu międzynarodowego.

Z regulacji ust. 3 tego artykułu wynika, że przez usługi transportu międzynarodowego, o których mowa w ust. 1 pkt 23, rozumie się:
1. przewóz lub inny sposób przemieszczania towarów:
a. z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej,
b. z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium kraju,
c. z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju (tranzyt),
d. z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej lub z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, jeżeli trasa przebiega na pewnym odcinku przez terytorium kraju;
(…).

Stosownie do ust. 5 powołanego artykułu, dokumentami stanowiącymi dowód świadczenia usług, o których mowa w ust. 1 pkt 23, są w przypadku transportu:
1. towarów przez przewoźnika lub spedytora – list przewozowy lub dokument spedytorski (kolejowy, lotniczy, samochodowy, konosament morski, konosament żeglugi śródlądowej), stosowany wyłącznie w komunikacji międzynarodowej, lub inny dokument, z którego jednoznacznie wynika, że w wyniku przewozu z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, oraz faktura wystawiona przez przewoźnika (spedytora), z zastrzeżeniem pkt 2;
2. towarów importowanych – oprócz dokumentów, o których mowa w pkt 1, dokument potwierdzony przez urząd celno-skarbowy, z którego jednoznacznie wynika fakt wliczenia wartości usługi do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów;
3. towarów przez eksportera – dowód wywozu towarów;
4. osób – międzynarodowy bilet lotniczy, promowy, okrętowy lub kolejowy, wystawiony przez przewoźnika na określoną trasę przewozu dla konkretnego pasażera.

Stosownie do § 6 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2013 r. w sprawie towarów i usług, dla których obniża się stawkę podatku od towarów i usług, oraz warunków stosowania stawek obniżonych (Dz. U. z 2018 r., poz. 2350), obniżoną do wysokości 0% stawkę podatku stosuje się również do:
1. usług transportu towarów, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości na terytorium kraju i stanowi część usługi transportu międzynarodowego;
2. wewnątrzwspólnotowych usług transportu towarów, jeżeli transport ten stanowi część usługi transportu międzynarodowego;
3. usług transportu towarów świadczonych na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy będącego usługobiorcą tych usług, posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej, stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego są świadczone te usługi, a w przypadku braku takiej siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej posiadającego na terytorium kraju stałe miejsce zamieszkania albo zwykłe miejsce pobytu, jeżeli transport ten wykonywany jest w całości poza terytorium kraju:
a. z miejsca wyjazdu (nadania) na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) poza terytorium Unii Europejskiej lub
b. z miejsca wyjazdu (nadania) poza terytorium Unii Europejskiej do miejsca przyjazdu (przeznaczenia) na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;
(…).

Na podstawie ust. 2 ww. paragrafu, przepisy ust. 1 pkt 1-3 stosuje się pod warunkiem posiadania przez podatnika odpowiednich dokumentów, o których mowa w art. 83 ust. 5 pkt 1 ustawy.

Z powołanych regulacji wynika, że prawo podatnika do zastosowania do usług międzynarodowego transportu towarów preferencyjnej stawki podatku w wysokości 0% uzależnione jest od posiadania dokumentów potwierdzających jednoznacznie, że w wyniku przewozu towaru z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim. Istotą przywołanych przepisów jest zobowiązanie podatnika do udowodnienia, że towary będące przedmiotem transportu rzeczywiście przekroczyły granicę z państwem trzecim. Zatem, chcąc zastosować stawkę podatku w wysokości 0%, podatnik powinien posiadać w swojej dokumentacji wiarygodne dowody potwierdzające powyższy fakt.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego w pierwszej kolejności należy wskazać, że miejscem świadczenia, a zarazem opodatkowania, usług, które zamierza Pan wykonać na rzecz firmy spedycyjnej będącej podatnikiem, będzie - zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług – miejsce, w którym podatnik ten posiada siedzibę działalności gospodarczej, tj. terytorium Polski.

Jeżeli opisane usługi przemieszczenia towarów z miejsca załadunku (nadania) na terytorium państw członkowskich (Niemiec, Belgii, Holandii) do miejsca rozładunku (przeznaczenia) na terytorium państwa trzeciego (Szwajcarii) nie będą przebiegać przez terytorium kraju, to uznać należy, że nie będą spełniały definicji usług transportu międzynarodowego, o których mowa w art. 83 ust. 3 pkt 1 ustawy. Niemniej jednak usługi te będą wypełniać przesłanki wynikające z § 6 ust. 1 pkt 3 lit. a powołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 23 grudnia 2013 r. Wobec tego, jeśli będzie Pan posiadać fakturę potwierdzającą wykonanie usługi na ww. relacjach z terytorium państwa członkowskiego UE do Szwajcarii oraz międzynarodowy list przewozowy CMR stwierdzający, że w wyniku przewozu towarów z miejsca nadania do miejsca przeznaczenia nastąpiło przekroczenie granicy z państwem trzecim, to będzie Pan uprawniony do zastosowania stawki podatku 0%.

Tym samym, należy zgodzić się ze stanowiskiem wyrażonym we wniosku, że międzynarodowy list przewozowy oraz wystawiona przez Pana faktura będą wystarczające do opodatkowania świadczonych usług 0% stawką podatku. Zatem do realizacji tego uprawnienia nie będzie wymagana kopia dokumentu celnego wystawionego przez agencję celną. (…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów