Split payment - zapłata z rachunku VAT

Przeczytaj także: System podzielonej płatności - wybrane zagadnienia

Od lipca 2018 r. podatnicy będą mieli możliwość regulowania swoich zobowiązań z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności. Art. 108a ust. 2 ustawy o VAT określa zasadę działania tego mechanizmu:

1. zapłata kwoty odpowiadającej całości albo części kwoty podatku wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek VAT;
2. zapłata całości albo części kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży netto wynikającej z otrzymanej faktury jest dokonywana na rachunek bankowy albo na rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, dla których jest prowadzony rachunek VAT, albo jest rozliczana w inny sposób.

Zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności będzie dokonywana wyłącznie w złotych polskich przy użyciu komunikatu przelewu udostępnionego przez bank lub SKOK, przeznaczonego do dokonywania płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w którym podatnik wskazuje:

1. kwotę odpowiadającą całości albo części kwoty podatku wynikającej z faktury, która ma zostać zapłacona w mechanizmie podzielonej płatności;
2. kwotę odpowiadającą całości albo części wartości sprzedaży brutto;
3. numer faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność;
4. numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.

Mechanizm podzielonej płatności jest zatem rodzajem przelewu, w którym to nabywca oprócz kwoty brutto podaje zawartą w nim kwotę VAT wskazaną na fakturze. Kwota netto trafia tutaj na bieżący rachunek rozliczeniowy kontrahenta a kwota VAT na jego dedykowany rachunek VAT.

Ważne wiadomości praktyczne

Przepisy regulujące split payment dopiero wejdą w życie. Już teraz jednak wywołują określone wątpliwości.

Podatnicy zwolnieni z VAT
I tak podatnicy zwolnieni od podatku zastanawiają się, czy im także taki rachunek zostanie utworzony i czy trzeba będzie za niego płacić oraz korzystać.

Przede wszystkim należy pamiętać, że rachunek VAT nie będzie generował dodatkowych prowizji czy opłat bankowych. Nie ma też znaczenia, czy przedsiębiorca rozlicza VAT czy korzysta ze zwolnienia. Rachunek VAT zostanie otwarty przez bank lub SKOK dla każdego takiego podmiotu. W przypadku podatników zwolnionych z VAT rachunek będzie aktywny lecz nie wykorzystywany. Co przy tym niezwykle ważne, otwarcie rachunku VAT nie wymaga zawarcia odrębnej umowy.
Należy też pamiętać, że korzystanie z mechanizmu podzielonej płatności (przynajmniej na początku) będzie dobrowolne. To nabywca będzie tutaj decydował o tym, czy zapłata ma w taki sposób zostać przekazana sprzedawcy.

Kilka rachunków bankowych
A co w sytuacji, gdy w jednym banku przedsiębiorca posiada kilka kont bankowych? Czy do każdego zostanie mu utworzony rachunek VAT?

Przepisy wskazują, że co do zasady bank tworzy tylko jeden rachunek VAT, bez względu na liczbę obsługiwanych rachunków bankowych klienta. W takim przypadku rachunek VAT jest połączony ze wszystkimi rachunkami rozliczeniowymi. Jednakże na wniosek zainteresowanego bank może prowadzić większą liczbę rachunków VAT.

Czy o rachunku VAT trzeba powiadomić kontrahentów?
Nadany numer rachunku VAT jest wyłącznie do wiadomości przedsiębiorcy, któremu został on nadany. Numeru tego nie podaje się na wystawianych fakturach. Nie ma bowiem możliwości, aby kontrahent dokonał przelewu bezpośrednio na rachunek VAT. Przelewy przy zastosowaniu mechanizmu podzielonej płatności będą dokonywane na rachunek rozliczeniowy przedsiębiorcy. Dopiero bank, na podstawie komunikatu przelewu, dokona odpowiedniego podziału przelanej kwoty na poszczególne rachunki. W dalszym ciągu wykonywany będzie tylko jeden przelew.

Jakie środki będą mogły być wpłacane na konto VAT
Na rachunek VAT trafią środki, które będą:

• zapłatą podatku VAT za faktury opłacone odpowiednim przelewem
• przelane między własnymi rachunkami VAT w obrębie jednego banku
• zwrotem kwoty VAT, dokonanej przez Urząd Skarbowy.

Korzystanie ze środków znajdujących się na rachunku VAT
Środki zgromadzone na rachunku VAT można wykorzystać w następujący sposób:

• płatność za kosztowe faktury VAT wykorzystując stosowny przelew (tylko w zakresie zapłaty podatku VAT a nie całej faktury)
• regulowanie zobowiązań podatkowych VAT do Urzędu Skarbowego.

Zapłata w ramach podzielonej płatności będzie się odbywać jednym przelewem. Różnica będzie polegać na tym, że płatnik faktury wykonując przelew będzie wskazywał do zapłaty nie tylko kwotę brutto ale też zawartą w niej kwotę VAT.

Wybór rodzaju przelewu
To nabywca będzie decydował o tym, czy zamierza dokonać zapłaty za zakupione towary i usługi z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności, czy tradycyjne. W przypadku tego pierwszego rozwiązania bank najpierw obciąży kwotą podatku VAT rachunek VAT nabywcy i uzna tą kwotą jego rachunek rozliczeniowy. Następnie jednym przelewem przekaże całą kwotę na rachunek sprzedawcy.
Przykład
Pan Jan zamierza uregulować fakturę zakupu na kwotę 1 230 zł, gdzie kwota podatku wynosi 230 zł, wartość netto 1 000 zł. Wypełniają komunikat przelewu zdecydował się na zastosowanie podzielonej płatności i kwotę VAT wpłacić na rachunek VAT kontrahenta. Na rachunku VAT Pan Jan ma zgromadzoną kwotę 500 zł. W związku z powyższym bank pobrał z tego rachunku 230 zł i przekazał ją na rachunek bieżący i następnie z tego rachunku przekazał na rachunek sprzedawcy kwotę 1 230 zł.

Jeżeli nabywca nie będzie dysponował środkami na rachunku VAT, bank obciąży wyłącznie rachunek rozliczeniowy.
Przykład
Pan Jan zamierza uregulować fakturę zakupu na kwotę 1 230 zł, gdzie kwota podatku wynosi 230 zł, wartość netto 1 000 zł. Wypełniają komunikat przelewu zdecydował się na zastosowanie podzielonej płatności i kwotę VAT wpłacić na rachunek VAT kontrahenta. Na rachunku VAT Pan Jan nie ma żadnych środków pieniężnych. W związku z powyższym bank wyłącznie z rachunku bieżącego pobrał i przekazał na rachunek sprzedawcy kwotę 1 230 zł.

A co w sytuacji, gdy wartość zgromadzonych na rachunku VAT środków finansowych jest niewystarczająca? W takiej sytuacji bank pobiera z rachunku VAT wszystkie środki i przekazuje je na rachunek rozliczeniowy, a następnie z tego rachunku dokonuje przelewu na rachunek sprzedawcy.

Dopiero gdy na rachunku rozliczeniowym podatnika nie będzie środków wystarczających na zapłatę kwoty odpowiadającej wartości sprzedaży brutto wskazanej w komunikacie przelewu, bank nie zrealizuje przelewu.

Z mechanizmu podzielonej płatności będzie można korzystać wyłącznie w stosunku do rozliczeń między przedsiębiorcami realizowanymi w formie przelewu. Nie obejmuje on płatności gotówką lub kartą.