Ulga prorodzinna: dochody dziecka czyli co z kwotą wolną od podatku

Przeczytaj także: Szczególne dochody dziecka a rozliczenie PIT rodziców

Do końca 2016 r. w polskim systemie podatku dochodowego od osób fizycznych występowała jedna kwota wolna od podatku na poziomie 3 089 czy 3 091 zł (różnica wynika z zaokrągleń przy obliczeniach podatku). Miał do niej prawo każdy, kto uzyskiwał dochody opodatkowane skalą podatkową.

Na koniec 2016 r. „rzutem na taśmę” zmieniono zasady jej ustalania. Otóż dla najbiedniejszych kwota wolna została podwyższona. Dając jednym rządzący jednak zabrali drugim. W efekcie nie ma już jednej kwoty wolnej - ta jest zróżnicowana i uzależniona od wysokości uzyskiwanych (w skali roku) dochodów - oczywiście wyłącznie opodatkowanych skalą podatkową.


Mówiąc innymi słowy ci, którzy w 2017 r. uzyskali dochody mieszczące się w limicie 6 600 zł mają kwotę wolną w tej właśnie wysokości, zarabiający pomiędzy 6 600 a 11 000 zł - mają zmienną kwotę wolną, która zmniejsza się z 6 600 zł do poziomu 3091 zł, zarabiający pomiędzy 11 000 zł a 85 528 zł mają prawo do kwoty wolnej w wysokości 3 091 zł. Powyżej dochodu 85,5 tys. zł kwota wolna ulega stopniowemu zmniejszeniu do wartości dochodu 127 tys. zł. Podatnicy zarabiający powyżej tej kwoty nie mają natomiast w ogóle prawa do kwoty wolnej.

W 2018 r. schemat wygląda tak samo, z tym że przesunięciu (w górę) ulegają początkowe limity.

Kwota wolna od podatku a ulga prorodzinna i rozliczenie osób samotnie wychowujących dzieci

W przypadku gdy rodzic samotnie wychowuje pełnoletnie uczące się dziecko, które nie ukończyło jeszcze 25 roku życia - może rozliczyć się razem z nim - zaoszczędzając dzięki temu na podatku (poprzez korzystniejszy mechanizm liczenia zobowiązania podatkowego). Nadto dziecko takie daje też prawo do skorzystania wobec niego z ulgi prorodzinnej. Aby jednak powyższe preferencje były możliwe, dochody takiego dziecka nie mogą być zbyt wysokie.

Skorzystanie z przedstawionych rozwiązań jest możliwe, jeżeli w roku podatkowym wskazane dzieci nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 (skala podatkowa) lub art. 30b (kapitały pieniężne), w łącznej wysokości przekraczającej - no właśnie - ile?
Do końca 2016 r. była to kwota wolna od podatku i tak też często utarło się przyjmować w praktyce, co było zgodne z prawdą. Dziecko nie mogło bowiem zarobić więcej, niż iloraz kwoty zmniejszającej podatek przewidzianej w pierwszym przedziale skali podatkowej oraz pierwszej stawki podatku, która przypomnijmy - wynosi 18%. W limicie tym nie uwzględniało się (i nadal się nie uwzględnia) renty rodzinnej.
Mamy zatem: 556,02 zł / 18% = 3 089 zł

Wprowadzając zmienną kwotę wolną od podatku ustawodawca musiał się jednak zdecydować, którą to wartość brać pod uwagę przy ustalaniu prawa do powyższych preferencji. I na co się zdecydował? Wydaje się, że powinna to również być aktualna kwota wolna od podatku - i to przewidziana dla tych zarabiających na mniej. Niestety mimo że kwota wolna od podatku sama w sobie rośnie, to limit dochodów dzieci został zamrożony.

O czym natomiast mówi art. 27 ust. 1b pkt 1? Niestety nie jest to wskazana wyżej (na 2017 r.) kwota 1 188 zł czy (na 2018 r.) 1 440 zł, a nie mniej nie więcej jak wartość 556,02 zł.