Leasing operacyjny samochodu na firmę a wykup prywatny

Przeczytaj także: Jak sprzedać samochód wykupiony z leasingu bez podatku?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca w 2017 r. w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zamierza zawrzeć umowę leasingu operacyjnego samochodu osobowego. Płacony czynsz leasingowy będzie trafiał do kosztów firmy (prowadzona jest podatkowa księga przychodów i rozchodów) w kwocie netto. Wnioskodawca będzie też odliczał podatek VAT. Zakończenie umowy leasingu nastąpi w 2020 r. i wtedy wnioskodawca będzie mógł wykupić samochód osobowy będący przedmiotem leasingu.

Faktura dokumentująca wykup leasingu będzie wystawiona na wnioskodawcę jako przedsiębiorcę, niemniej zainteresowany po wykupie nie zamierza samochodu wykorzystywać w swojej firmie. W chwili wykupu samochód zostanie przeznaczony na jego cele prywatne. Następnie po co najmniej 6 miesiącach może dojść też do sprzedaży tego samochodu.

Wnioskodawca zadał pytanie, czy taka sprzedaż nastąpi z jego majątku prywatnego czy firmowego jak też czy po wykupie samochodu na cele prywatne będzie obowiązany do korekty zaliczonych wcześniej do kosztów rat leasingowych? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy i odstąpił od jego uzasadnienia prawnego. To było następujące:

„(...) Zdaniem Wnioskodawcy, przedstawionym ostatecznie w uzupełnieniu wniosku, wykupienie samochodu po zakończeniu okresu umowy leasingu nie zmienia faktu, że zapłacone do czasu zakończenia umowy raty leasingowe stanowią koszty uzyskania przychodów. Będą one mogły stanowić koszt uzyskania przychodów, jeżeli spełniały warunek celowości, wynikający z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a między wydatkami a przychodem z prowadzonej działalności gospodarczej zachodził związek tego typu, że poniesienie wydatków miało wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu bądź na funkcjonowanie, czy zabezpieczenie źródła przychodu.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Jakub Jirsák - Fotolia.com

Leasing tylko firmowy a wykup tylko prywatny

Dzięki takiemu zabiegowi koszty związane z leasingiem trafią do kosztów podatkowych firmy, a od sprzedaży nie zapłacimy podatku dochodowego.

Ponadto, zdaniem Wnioskodawcy, w sytuacji gdy zakupiony po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego samochód nie będzie przez Wnioskodawcę wykorzystywany w działalności gospodarczej i nie zostanie zaliczony do składników majątku firmy, wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przychód uzyskany ze sprzedaży tego samochodu nie będzie stanowił przychodu z działalności gospodarczej. Przychód ze sprzedaży nie powstanie również, jeżeli zbycie samochodu osobowego będzie miało miejsce po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie. Po wykupie samochodu osobowego po zakończeniu leasingu operacyjnego i przekazaniu ww. samochodu na cele osobiste nie należy również korygować, zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 1 w związku z art. 23b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opłat leasingowych (naliczonych w trakcie trwania umowy leasingu), kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ww. ustawy, odrębnymi źródłami przychodów są określone w pkt 3 i 8 tego przepisu:
• pozarolnicza działalność gospodarcza,
• odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
d. innych rzeczy,
–jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód ze sprzedaży rzeczy ruchomej kwalifikowany jest do źródła przychodów, o którym mowa w ww. art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) tej ustawy, czyli do odpłatnego zbycia rzeczy, chyba że sprzedaż następuje w wykonywaniu działalności gospodarczej.

Stosownie do art. 10 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy, przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Jeżeli rzecz ruchoma stanowi składnik majątku wymieniony w art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, to przychód ze sprzedaży tej rzeczy będzie zaliczony do źródła przychodów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy, czyli do przychodów z działalności gospodarczej. Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy – przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:
a. środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,
b. składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1 500 zł,
c. składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,
d. składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych
–wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Zatem, przychody z odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (z zastrzeżeniem ust. 3), podlegają opodatkowaniu, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

Biorąc pod uwagę powyższe, zgodnie z przedstawionym zdarzeniem przyszłym, Wnioskodawca zamierza zawrzeć umowę leasingu samochodu osobowego dla celów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, gdzie zgodnie z warunkami umowy, leasingobiorcy, po zakończeniu umowy, przysługiwało będzie prawo wykupu przedmiotu leasingu (z którego to prawa Wnioskodawca zamierza skorzystać i wykupić przedmiot leasingu, tj. samochód osobowy, ale nie wykorzystywać go w ramach prowadzonej działalności gospodarczej). Ponadto, w momencie wykupu samochód osobowy zostanie przeznaczony na cele osobiste, prywatne, niezwiązane z prowadzoną działalnością gospodarczą, a w okresie późniejszym, jednak nie wcześniej niż przed upływem co najmniej sześciu miesięcy licząc od zakończenia miesiąca, w którym nastąpi moment wykupu, Wnioskodawca rozważać będzie również sprzedaż tego samochodu.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego wykupi samochód osobowy, o którym mowa we wniosku i nie będzie on wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej oraz nie zostanie zaliczony do składników majątku tej działalności, wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to kwota uzyskana ze sprzedaży tego samochodu nie będzie stanowiła przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Skutki podatkowe sprzedaży tego samochodu należy oceniać w kontekście przesłanek, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) wyżej cytowanej ustawy.

W ocenie Wnioskodawcy, przychód ze sprzedaży nie powstanie, jeżeli zbycie rzeczy (samochodu osobowego) będzie miało miejsce po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie tej rzeczy.

Zgodnie z przepisem art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

Zatem, kosztami uzyskania przychodów nie są wszystkie wydatki, ale tylko takie, które nie są wymienione w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, i których poniesienie pozostaje w związku przyczynowo-skutkowym z uzyskaniem (zwiększeniem) przychodu z danego źródła, bądź też zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów. Jednakże ciężar wskazania owego związku spoczywa na podatniku, który wywodzi z tego określone skutki prawne.

Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą. Z oceny związku z prowadzoną działalnością winno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może się przyczynić do osiągnięcia przychodów z danego źródła. Aby zatem wydatek mógł być uznany za koszt uzyskania przychodu, winien, w myśl powołanego przepisu, spełniać łącznie następujące warunki:
• pozostawać w związku przyczynowo-skutkowym z przychodem lub źródłem przychodu i być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie znajdować się na liście wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, wymienionych w art. 23 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• być właściwie udokumentowany.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatki na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych nie są jednorazowo zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Natomiast w myśl art. 23a pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ilekroć w rozdziale jest mowa o umowie leasingu – rozumie się przez to umowę nazwaną w kodeksie cywilnym, a także każdą inną umowę, na mocy której jedna ze stron, zwana dalej „finansującym”, oddaje do odpłatnego używania albo używania i pobierania pożytków na warunkach określonych w ustawie drugiej stronie, zwanej dalej „korzystającym”, podlegające amortyzacji środki trwałe lub wartości niematerialne i prawne, a także grunty oraz prawo wieczystego użytkowania gruntów.

Zgodnie z art. 23b ust. 1 ww. ustawy, opłaty ustalone w umowie leasingu, ponoszone przez korzystającego w podstawowym okresie umowy z tytułu używania środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych stanowią przychód finansującego i odpowiednio w przypadku, o którym mowa w pkt 1, koszt uzyskania przychodów korzystającego, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, jeżeli:
1. umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym nie jest osoba wymieniona w pkt 2, została zawarta na czas oznaczony, stanowiący co najmniej 40% normatywnego okresu amortyzacji, jeżeli przedmiotem umowy leasingu są podlegające odpisom amortyzacyjnym rzeczy ruchome lub wartości niematerialne i prawne, albo została zawarta na okres co najmniej 5 lat, jeżeli jej przedmiotem są podlegające odpisom amortyzacyjnym nieruchomości;
2. umowa leasingu, w przypadku gdy korzystającym jest osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, została zawarta na czas oznaczony;
3. suma ustalonych opłat w umowie leasingu, o której mowa w pkt 1 lub 2, pomniejszona o należny podatek od towarów i usług, odpowiada co najmniej wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, a w przypadku zawarcia przez finansującego następnej umowy leasingu środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej będących uprzednio przedmiotem takiej umowy odpowiada co najmniej jego wartości rynkowej z dnia zawarcia następnej umowy leasingu; przepis art. 19 stosuje się odpowiednio.

Z treści powyższego przepisu wynika, że opłaty ustalone w umowie leasingu i ponoszone w trakcie obowiązywania umowy, tj. od momentu jej zawarcia do momentu rozwiązania stanowią koszt uzyskania przychodów dla korzystającego. Podstawą zaliczenia opłat związanych z umową leasingu jest spełnienie przez tę umowę warunków określonych w art. 23b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy ocenie możliwości zaliczenia wydatków związanych z umową leasingu do kosztów uzyskania przychodów należy także mieć na uwadze generalną zasadę kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów, o której mowa w ww. art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawcy, wykupienie samochodu po zakończeniu okresu umowy leasingu nie zmienia faktu, że zapłacone do czasu zakończenia umowy raty leasingowe stanowią koszty uzyskania przychodów. Będą one mogły stanowić koszt uzyskania przychodów, jeżeli spełniały warunek celowości wynikający z art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i jeżeli między wydatkami, a przychodem z prowadzonej działalności gospodarczej zachodził związek tego typu, że poniesienie wydatków miało wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu bądź na funkcjonowanie, czy zabezpieczenie źródła przychodu.

Biorąc pod uwagę przedstawiony we wniosku opis zdarzenia przyszłego oraz powołane przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w sytuacji, gdy zakupiony po zakończeniu umowy leasingu operacyjnego samochód nie będzie przez Wnioskodawcę wykorzystywany w działalności gospodarczej i nie zostanie zaliczony do składników majątku firmy, wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to przychód uzyskany ze sprzedaży tego samochodu nie będzie stanowił przychodu z działalności gospodarczej. Przychód ze sprzedaży nie powstanie, jeżeli zbycie samochodu osobowego będzie miało miejsce po upływie pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło jego nabycie. Natomiast, jeżeli odpłatne zbycie ww. samochodu nastąpi przed upływem ww. terminu, to przychód uzyskany z tej sprzedaży będzie stanowił przychód, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, do którego mają zastosowanie zasady opodatkowania właściwe dla tego źródła przychodu.

Po wykupie samochodu osobowego, po zakończeniu leasingu operacyjnego i przekazaniu ww. samochodu na cele osobiste, nie należy korygować zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, o których mowa w art. 22 ust. 1 w związku z art. 23b ust. 1 ww. ustawy, opłat leasingowych (naliczonych w trakcie trwania umowy leasingu), kiedy samochód służył prowadzonej działalności gospodarczej. (...)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów