Rozliczenie VAT od wynajmu mieszkania dla pracowników

Przeczytaj także: Umowa najmu: TSUE rozstrzyga stawkę VAT dla opodatkowania mediów

Niestety rozliczenie podatku VAT najmu mieszkania w celu jego nieodpłatnego udostępnienia pracownikom często budzi wątpliwości. Poniżej opiszemy najczęściej stosowaną praktykę.

Gdzie występuje spór? Powstaje tutaj pytanie, czy najem mieszkania podmiotowi gospodarczemu, w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych jego pracowników, stanowi czynność opodatkowaną czy też korzystającą ze zwolnienia z podatku VAT (określonego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT)?

Zdaniem organów podatkowych

Interpretacje podatkowe wydawane w ostatnim czasie zdają się wyrażać obecnie jednolite stanowisko organów podatkowych w tym zakresie, zgodnie z którym omawiane zwolnienie może być także stosowane w przedstawionym wyżej przypadku (czyli gdy zakład pracy wynajmuje mieszkanie na potrzeby mieszkaniowe swoich pracowników), o ile jednak z umowy najmu będzie wynikać , w sposób niebudzący wątpliwości, że dotyczy ona lokalu mieszkalnego, który to może być wykorzystywany przez najemcę jedynie do celów mieszkaniowych - w tym także dalszego podnajmu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 25.07.2016 r. nr ITPP1/4512-462/16/JP wskazał, że skoro „(...) przedmiotem planowanej usługi jest wynajem nieruchomości mieszkalnej na rzecz firmy, która następnie dalej wynajmuje przedmiotową nieruchomość wyłącznie na cele mieszkaniowe, spełnione są wymienione wyżej przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Okoliczności tej nie zmienia fakt, że najem dokonany jest na rzecz firmy prowadzącej działalność gospodarczą na własny rachunek, dokonującej dalszego wynajmu tej nieruchomości. Istotny jest cel, na jaki lokale są wynajmowane przez Wnioskodawcę – wynajmowane są najemcy z przeznaczeniem na cele mieszkaniowe. Tak więc, o ile faktycznie przedmiotem umowy będzie wynajem pokoi wyłącznie na cele mieszkaniowe, to zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.

Mając na względzie powołane wyżej przepisy prawa oraz przedstawiony opis sprawy należy stwierdzić, że Wnioskodawca wynajmując umeblowane pokoje agencji zatrudnienia – która będzie wykorzystywała pokoje na cele mieszkalne dla swoich pracowników – będzie posiadał prawo do zwolnienia ww. usługi z opodatkowania podatkiem VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy.(...)”

W podobnym tonie wypowiedział się Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 19.11.2015 r. nr ILPP3/4512-1-138/15-2/DC. Tutaj wnioskodawca zamierzał wynająć mieszkania firmie, która chciała w nich umieścić swoich pracowników (w celach mieszkaniowych).

W interpretacji tej czytamy, że „(...)Wnioskodawca wynajmując na własny rachunek pomieszczenia mieszkalne dla pracowników wyłącznie na cele mieszkaniowe na rzecz firmy prowadzącej działalność usługową, realizuje wymienione wyżej przesłanki do zastosowania zwolnienia od podatku, przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy. Okoliczności tej nie zmienia fakt, że najem dokonany jest na rzecz firmy prowadzącej działalność usługową. Istotny jest cel, w jakim pomieszczenia są wynajmowane przez Wnioskodawcę – wynajmowane są najemcy z przeznaczeniem na cele mieszkaniowe. Tak więc w przypadku przedmiotowego wynajmu pomieszczeń mieszkalnych wyłącznie na cele mieszkaniowe zastosowanie znajdzie zwolnienie od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy, o ile w umowie najmu najemca zobowiąże się do wykorzystywania wynajmowanych pomieszczeń mieszkalnych wyłącznie na cele mieszkaniowe. (...)”

W związku z tym na fakturze dokumentującej taki wynajem nie powinna znaleźć się kwota podatku, jako że ma tutaj zastosowanie zwolnienie od podatku.

Co z podatkiem należnym od udostępnienia lokalu pracownikowi?

Stosowna regulacja prawna znajduje się w art. 8 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT

Przede wszystkim warto zwrócić tutaj uwagę na to, że w tej regulacji prawnej nic nie mówi się o prawie do odliczenia podatku naliczonego (w odróżnieniu od innych czynności nieodpłatnych, gdzie prawo takie jest warunkiem koniecznym do spełnienia, aby je zrównać z odpłatną dostawą towaru bądź odpłatnym świadczeniem usługi), aby wystąpił obowiązek rozliczenia podatku należnego.

Niemniej przepis ten wskazuje na to, że nieodpłatne świadczenie usługi musi następować na cele osobiste np. pracowników danego podatnika. Zdaniem autora natomiast zapewnienie pracownikom bezpłatnego noclegu w wynajętym mieszkaniu ma na celu umożliwienie im wykonywania powierzonych zadań służbowych. To z kolei wykazuje związek z działalnością gospodarczą pracodawcy, gdyż leży w jego interesie. Z tego względu wskazana regulacja zdaje się nie mieć tutaj zastosowania i nie wystąpi obowiązek wykazania VAT należnego.

Gdyby jednak organ podatkowy powyższe kwestionował i próbował opodatkować takie „nieodpłatne świadczenie”, należy pamiętać, że miałoby do niego zastosowanie wskazane już wcześniej zwolnienie z art. 43 ust. 1 pkt 36 ustawy o VAT.