Kiedy zapłacisz podatek PCC od zakupu samochodu?

Przeczytaj także: Rozliczenie z fiskusem zakupu samochodu. Wypełniamy PCC-3

To czy w konkretnym przypadku wystąpi podatek od zakupu samochodu u kupującego, czy też podatek od sprzedaży auta u sprzedawcy bądź w ogóle brak jakichkolwiek danin, uzależnione jest od kilku czynników. W poniższym artykule skupimy się na pierwszej sytuacji.

I tak podatek od zakupu samochodu, zwany też potocznie przez niektórych podatkiem od wzbogacenia, to podatek od czynności cywilnoprawnych z tytułu zawarcia umowy sprzedaży takiej „rzeczy” (czyli samochodu). Stawka podatku wynosi tutaj 2% uzgodnionej ceny a wynikającej z umowy, ale pod warunkiem, że kwota ta odpowiada wartości rynkowej pojazdu. Podatek (wraz z deklaracją PCC-3) trzeba uregulować w terminie 14 dni od zawarcia umowy.

Mówiąc innymi słowy, w przypadku „okazji” w postaci zakupu samochodu za połowę jego rzeczywistej ceny, podatek i tak trzeba będzie uregulować od pełnej kwoty jego wartości.

Oczywiście cena (a co za tym idzie - podstawa naliczenia podatku) może zostać także zawyżona. W takich przypadkach nie ma jednak co liczyć na ingerencję urzędu skarbowego - skoro wpływy podatkowe będą wyższe.

Ile wynosi podatek od zakupu samochodu? Stawka podatku to 2% liczone od opisanej wyżej wartości samochodu. Nie oznacza to jednak, że za każdym razem, przy zakupie auta z drugiej ręki trzeba liczyć się z jego zapłatą.

Zakup samochodu na fakturę

Pierwszy wyjątek od reguły to sytuacja, w której pojazd zostanie kupiony od firmy, czyli mówiąc potocznie „na fakturę”. Ustawa o PCC wskazuje bowiem, że podatku tego się nie wymierza, jeżeli dana czynność (czyli tutaj umowa sprzedaży samochodu) podlega pod reżim ustawy o VAT. Co to oznacza w praktyce?

Możliwe są w zasadzie trzy warianty zakupu samochodu od przedsiębiorcy na fakturę:

• zwykła faktura z 23% VAT-em
• faktura VAT marża
• faktura ze zwolnieniem z VAT bądź rachunek.

W pierwszym przypadku VAT-em opodatkowana jest cała wartość zawartej transakcji. Mamy zatem na fakturze wyodrębnioną wartość netto, należny VAT oraz wartość brutto.
W drugim przypadku opodatkowana jest jedynie marża przedsiębiorcy, którą uzyskał on na sprzedaży samochodu. Marża ta, podobnie jak i kwota podatku od niej, nie wynika jednak z faktury. Tutaj podana jest jedynie wartość brutto transakcji. A to dlatego, że od czynności rozliczanych w procedurze marży nabywca nie może odliczyć podatku naliczonego. Dlatego jego wartość nie jest odrębnie wykazywana na fakturze.

Przypadek trzeci to zakup samochodu wprawdzie na fakturę, ale ze zwolnieniem z VAT. Z sytuacją taką będziemy mieć do czynienia, gdy zakup nastąpi od przedsiębiorcy korzystający ze zwolnienia przedmiotowego (np. od lekarza czy agenta ubezpieczeniowego) lub podmiotowego (a więc przewidzianego dla drobnych przedsiębiorców, których roczny obrót ze sprzedaży nie przekracza 150 000 zł). W tym drugim przypadku warto jednak pamiętać, że zwolnienie przysługuje wprawdzie w stosunku do sprzedaży samochodu osobowego, ale pod warunkiem że ten był środkiem trwałym firmy. Samochody osobowe są bowiem objęte podatkiem akcyzowym, w związku z czym handel nimi nie może korzystać ze zwolnienia z VAT. Wyjątkiem jest sprzedaż samochodów zaliczanych środków trwałych. Na fakturze dokumentującej taką sprzedaż z reguły znajdzie się informacja, na jakiej podstawie zastosowano zwolnienie od podatku.

Mimo niewystąpienia VAT od sprzedaży transakcje takie są tym podatkiem objęte, a jedynie korzystają ze zwolnienia w tym podatku.

Podatek od zakupu samochodu na umowę

Kiedy zatem wystąpi PCC? - gdy samochód zostanie kupiony od Kowalskiego, czyli mówiąc potocznie „na umowę”. Takie transakcje nie są bowiem objęte podatkiem VAT, w związku z czym trzeba się liczyć z zapłatą PCC

Kto ma zapłacić podatek?

W internecie można znaleźć przeróżne wzory umów kupna sprzedaży samochodów. Część z nich w ogóle pomija kwestię zapłaty podatku, inne wskazują, że strony zgodnie postanawiają, że podatek zapłaci kupujący, a jeszcze inne pozostawiają to gestii stron poprzez pozostawienie pustego miejsca do wpisania, kto ten podatek zapłaci.

Która forma jest prawidłowa? Pierwsza i druga, a trzecia pod warunkiem że zostanie wpisany kupujący. Obecnie bowiem przepisy ustawy o PCC wprost wskazują, że podatek ten od umowy sprzedaży rozlicza nie kto inny jak kupujący. Nie ma tutaj obowiązku solidarnego pomiędzy stronami - do zapłaty została zobowiązana konkretna strona transakcji i nie można tego zmienić chociażby poprzez zawarcie innych informacji w umowie.

W związku z powyższym umowa może w ogóle pomijać kwestię rozliczenia podatku, jako że ten i tak reguluje bezwzględnie kupujący.

Jak uniknąć podatku od zakupu samochodu?

Mimo zakupu pojazdu na umowę kupna sprzedaży, obowiązek zapłaty PCC nie zawsze wystąpi.

Podatku nie będzie, gdy kupimy samochód za granicą od tamtejszego sprzedawcy. Sprzedawcą może być tutaj jednak także ktoś z Polski, o ile na czas zawarcia umowy - zarówno strony transakcji jak i samochód będący przedmiotem sprzedaży, opuszczą jej granice.

Podatku nie zapłacimy także, gdy wartość samochodu nie przekracza 1 000 zł. Ustawodawca przewidział też zwolnienie dla osób niepełnosprawnych.

Zakup samochodu na firmę z podatkiem PCC?

Trzeba też pamiętać, że kupując samochód na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej podatku nie zawsze da się uniknąć. Rządzą tutaj bowiem prawa wyżej opisane, tj. czy dana transakcja podlega pod opodatkowanie VAT. Jeżeli jedynie kupującym jest przedsiębiorca, zaś sprzedawcą jest osoba prywatna, warunek ten nie jest spełniony. Sprzedawca bowiem z tego tytułu VAT nie rozlicza. Dlatego też w takim przypadku podatek PCC od zakupu samochodu wystąpi zaś zapłacić go musi oczywiście kupujący przedsiębiorca.