Odliczenie od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne w PIT 2015

Przeczytaj także: Zwrot składek na ubezpieczenie zdrowotne w zeznaniu podatkowym

Tytułów, w stosunku do których trzeba opłacać składkę na ubezpieczenie zdrowotne, jest bardzo wiele. Wymienić tutaj można m.in. umowę o pracę, agencyjną czy zlecenie, własną działalność gospodarczą czy współpracę przy jej prowadzeniu, różnego rodzaju stypendia, renty, emerytury, zasiłki itd. W niektórych przypadkach podstawa naliczenia tych składek jest określona ryczałtowo (działalność gospodarcza), w innych zaś liczy się ją od wartości otrzymanego wynagrodzenia.

Płacona składka na ubezpieczenie zdrowotne zmniejsza jednakże podatek dochodowy, dzięki czemu przekazując ją do ZUS, mniej płacimy do urzędu skarbowego. Prawo do odliczenia tej składki zostało określone w art. 27b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, mówiącym, że obliczony podatek w pierwszej kolejności ulega obniżeniu so kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w ustawie o świadczenia opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Odliczyć przy tym można składki:

• opłacone w danym roku podatkowym bezpośrednio przez podatnika
• pobrane przez płatnika

Rozgraniczenie takie wynika z faktu, że część ubezpieczonych obowiązanych jest do samonaliczania i przekazywania tej składki do ZUS. Chodzi tutaj głównie o przedsiębiorców i osoby z nimi współpracujące. Ubezpieczenie zdrowotne można też opłacać dobrowolnie.

Drugą grupę ubezpieczonych stanowią podatnicy, których z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne wyręcza płatnik, a więc podmiot, który dokonuje obliczenia, pobrania oraz przekazania do ZUS tej składki. Oczywiście płatnik nie finansuje składki z własnej kieszeni, a potrąca ją ze środków należących do ubezpieczonego (podatnika) - umniejszając tym samym przekazywaną wypłatę. Zalicza się tutaj m.in. uzyskujących przychody z tytułu umowy o pracę czy zlecenia, renty, emerytury itd.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne odliczana od podatku

Jak to zostało już wyżej podkreślone, składna na ubezpieczenie zdrowotne jest odliczeniem nie od dochodu, a od podatku. W związku z powyższym zobowiązanie podatkowe zmniejsza się tutaj o pełną wartość odliczanej składki w stosunku 1:1 (czyli odliczając składkę w wysokości np. 1 tys. zł o taką kwotę zapłacimy niższy podatek), co daje niewątpliwie większą korzyść podatkową niż odliczenia od dochodu. Te ostatnie dają bowiem oszczędność na podatku w wysokości iloczynu stosowanej stawki podatku oraz odliczanej kwoty (dla przykładu odliczenie od dochodu na poziomie 1 tys. zł, gdzie stawka podatku wynosi 18%, daje realną oszczędność na podatku w wysokości 180 zł).

Wyłączenia z odliczenia

Niestety nie każda składka zdrowotna przekazywana do ZUS podlega odliczeniu. Pierwsze ograniczenie tyczy się wartości takiego doliczenia. Otóż do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych podatnicy muszą przekazywać (jako że co do zasady opłacanie tejże składki jest obowiązkowe a nie dobrowolne) składkę w wysokości 9% podstawy jej naliczenia (samodzielnie bądź za pośrednictwem płatnika). Od podatku natomiast ustawodawca pozwala odliczyć jedynie 7,75% podstawy naliczenia składki. W związku z tym 1,25% podstawy naliczenia składki, którą do ZUS trzeba zapłacić, nie można odliczyć od podatku - podatnik finansuje ją w pełni z własnej kieszeni.

Nadto odliczyć nie można płaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy o podatku dochodowym oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Odliczamy składki zapłacone

Kolejnym warunkiem odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne jest jej zapłata. Warunek ten muszą jednakże spełnić jedynie ci podatnicy, którzy składkę tę przekazują do ZUS samodzielnie, czyli np. przedsiębiorcy, bądź opłacający ją dobrowolnie.

Warto dodać, że składkę taką opłaca się do ZUS do 10-tego bądź 15-tego dnia miesiąca następującego po tym, za który jest ona należna (a więc przykładowo składkę za czerwiec należy opłacić do 10-tego bądź 15-tego lipca).

Odliczeniu podlegają jedynie te składki, które w danym roku zostały zapłacone, a nie te, które w danym roku zostały naliczone bądź są za dany rok należne. Oznacza to, że jeżeli przedsiębiorca wpłacał takie składki w obowiązujących terminach (bez opóźnień bądź płatności przed czasem) w rocznym PIT 2015 wykaże składki należne za miesiące grudzień 2014 – listopad 2015. Termin ich płatności przypadał bowiem w ciągu roku 2015.

Sytuacja wygląda zgoła inaczej w przypadku składek przekazywanych do ZUS za pośrednictwem płatnika. Tutaj bowiem odlicza się składki pobrane z wynagrodzenia podatnika w danym roku, a nie przekazane do ZUS (termin ich przekazania bowiem przypada w miesiącu następującym po tym, w którym zostały one pobrane).

Wartość odliczenia

Podstawa naliczenia składek na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku przedsiębiorców jest stała, niezależna od faktycznie uzyskiwanych przez nich przychodów bądź dochodów. W roku 2015 minimalna podstawa jej wymiaru wynosiła dla tej grupy podmiotów 3 104,57. Kwota składki przekazywanej do ZUS w związku z tym opiewała na wartość 279,41 zł miesięcznie. Odliczyć od podatku można natomiast 240,60 zł. Składka za grudzień 2014 r. (płatna w styczniu 2015 r.) wynosiła natomiast 270,40 zł, z czego odliczeniu podlega wartość 232,85 zł. To minimalna kwota składki. Oczywiście przedsiębiorcy mogą ją opłacać w wyższej kwocie, niemniej mało kto się na to decyduje.

W efekcie przedsiębiorca, który przez cały rok 2015 terminowo przelewał składkę na ubezpieczenie zdrowotne do ZUS, może od podatku odliczyć kwotę 2 879,45 zł.

Jeżeli natomiast z płacenia składki na ubezpieczenie zdrowotne do ZUS podatnika (ubezpieczonego) wyręcza płatnik, wartość dopuszczalnego odliczenia winna znaleźć się na informacji otrzymanej od tego płatnika, w postaci PIT-11, PIT-40A/11A (czy PIT-40, jeżeli podatnik wykorzystuje go do samodzielnego sporządzenia zeznania). Tutaj podstawą naliczenia składki jest co do zasady przychód takiego podatnika, pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne.