Zapłata zaległych składek ZUS nie jest przychodem podatkowym

Przeczytaj także: Bilet na Euro 2012 w prezencie: podatek dochodowy

Często spotykaną praktyką wśród firm jest, iż w razie stwierdzenia zaległości w zapłacie składek do ZUS, wynikającego np. z nieprawidłowej interpretacji przepisów (niepobranie tych składek od tytułów, które im podlegają), to płatnik pokrywa wartość dopłaconych składek. Nie jest nimi natomiast obciążany sam zainteresowany. Organy podatkowe uznają jednakże, że takie „zasponsorowanie” składek wiąże się z obowiązkiem wykazania po stronie ubezpieczonego przychodu, który podlega opodatkowaniu.

Tak też było w sprawie, w której ostatnio wypowiadał się NSA. Otóż z wnioskiem o wydanie interpretacji wystąpił spółka - klub sportowy, która wyjaśniła, iż jako płatnik źle wywiązała się ze swoich obowiązków wobec ZUS. Nie naliczała bowiem składek od nagród za wyniki sportowe, a jedynie od wynagrodzenia zasadniczego. Błąd swój postanowiła naprawić poprzez uregulowanie tych składek z własnej kieszeni, bez ich dochodzenia od zawodników-sportowców. Zadano w związku z tym pytanie, czy wartość tych zaległych składek stanowi jednocześnie przychód dla zawodników, od którego należy pobrać zaliczkę na podatek?

Organ wydający interpretację uznał, że przychód wystąpi i trzeba go opodatkować. Do uiszczenia tych składek byli bowiem zobowiązani (za pośrednictwem płatnika) podatnicy-ubezpieczeni. Sprawa trafiła do sądu, który w obu instancjach stanął po stronie skarżącej.

Otóż WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 06.03.2013 r. sygn. akt I SA/Wr 1/13 uznał, iż organ wydając interpretację nieprawidłowo połączył w jedno dwa odrębne zdarzenia istotne dla sprawy, tj. nie pobranie składek w chwili wypłaty wynagrodzeń zawodnikom w latach 1999-2003 oraz obecne uiszczenie zaległych składek przez płatnika, co skutkuje niewłaściwym określeniem momentu powstania przychodu dla zawodników.

Zdaniem składu orzekającego płatnik, który obecnie uiszcza zaległe składki w części należnej od ubezpieczonego, nie dokonuje żadnego przysporzenia majątkowego, czyli takiego, które zwiększałoby majątek zawodnika, w związku z czym ten ostatni nie otrzymuje od płatnika nieodpłatnych świadczeń.

Zapłacone przez płatnika składki ubezpieczeniowe umożliwią bowiem dopiero w przyszłości uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia społecznego.

„(...) W wyniku weryfikacji sposobu naliczania składek ubezpieczeniowych przez ZUS, płatnik został zobowiązany do zapłaty zaległych składek ubezpieczeniowych i wykonuje własny obowiązek płatnika, w zakresie odprowadzenia składek ubezpieczeniowych w prawidłowej wysokości. Bez znaczenia dla rozpoznania obecnie przychodu u zawodnika pozostaje fakt, że składki te powinny być potrącone z uposażenia zawodnika wypłacanego w latach 1999 -2003, a obecnie płatnik zaniechał dochodzenia ich zwrotu od zawodnika. (...)” - czytamy w uzasadnieniu do wyroku.

Do pobrania przedmiotowych składek z wynagrodzeń zawodników płatnik był obowiązany w latach 1999-2003. Z uwagi jednakże na nie pobranie tych składek, zawodnikom zostało wypłacone wyższe wynagrodzenie oraz pobrana została zaliczka na podatek od całości wypłaconych dochodów (czyli również w wyższej wysokości).

Organ podatkowy na rozstrzygnięcie WSA we Wrocławiu złożył skargę kasacyjną. NSA jednakże w wyroku przytoczonym we wstępie uznał ją za niezasadną i oddalił skargę. Na moment pisania niniejszego artykułu nie ma jednak jeszcze uzasadnienia do wyroku NSA.