Obowiązek podatkowy w VAT i PIT przy sprzedaży towarów i usług

Przeczytaj także: Umowa dzierżawy: otrzymanie zaliczki a obowiązek podatkowy w VAT

Obowiązek podatkowy w podatku dochodowym

W myśl przepisów podatkowych, za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Dodatkowo, w odniesieniu do czynnych podatników VAT przychód jest pomniejszany o należny podatek VAT.

Natomiast za datę powstania przychodu, a tym samym obowiązku podatkowego w PIT, należy rozumieć dzień wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

• wystawienia faktury albo
• uregulowania należności.

Obowiązek podatkowy w podatku dochodowym a usługi o charakterze ciągłym

Jeżeli strony ustalą, że usługa będzie rozliczana w okresach rozliczeniowych, za datę powstania przychodu uważa się ostatni dzień okresu rozliczeniowego określonego w umowie lub na wystawionej fakturze, nie rzadziej niż raz w roku. Okresem rozliczeniowym może być przykładowo miesiąc czy kwartał.

W tej kwestii Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdził: „usługi, dla których w związku z ich świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, swym zakresem obejmują nie tylko usługi świadczone w sposób ciągły, lecz także wszystkie inne usługi z założenia powtarzające się, jeśli strony danej transakcji umówiły się na rozliczanie ich w ustalonych okresach rozliczeniowych”

Obowiązek podatkowy w podatku VAT - zasada ogólna

Na mocy nowelizacji przepisów, z dniem 1 stycznia 2014 roku obowiązuje zasada według której obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Natomiast w przypadku, gdy przedsiębiorca otrzymał całość bądź część zapłaty przed dokonaniem dostawy/wykonaniem usługi, obowiązek ten powstanie z chwilą otrzymania zapłaty (lub jej części).

Obowiązek podatkowy w podatku VAT - zasady szczególne

Dodatkowo, z dniem 1 stycznia 2014 roku został również uregulowany tzw. szczególny obowiązek podatkowy, który należałoby podzielić na trzy grupy.

Pierwsza z nich dotyczy czynności, dla których obowiązek podatkowy powstaje z chwilą otrzymania całości (lub części) zapłaty, a która została uregulowana w art. 19a ust.5 pkt 1 ustawy o VAT. Na mocy powołanego artykułu zostało wyodrębnionych pięć czynności, do których ma zastosowanie powyższa zasada. Są to czynności z zakresu:

• wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu,
• przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie,
• dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18 (dotyczy to sytuacji w której komornicy sądowi oraz organy egzekucyjne wykonują czynności egzekucyjne polegające na dostawie towarów będący własnością dłużnika bądź posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów),
• świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b, (stanowiących import usług),
• świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37-41 (m.in. usług ubezpieczeniowych).