Odliczenie składek na ubezpieczenie społeczne w rocznym PIT 2015

Przeczytaj także: Rozliczenie roczne gdy etat, podatek liniowy i małoletnie dziecko

Składki na ubezpieczenie społeczne są pierwszym odliczeniem od dochodu (bądź przychodu w przypadku ryczałtowców), z którego mogą skorzystać podatnicy.

Składki zapłacone a potrącone

Część podatników obowiązanych jest do samodzielnego ustalania wysokości należnych składek na ubezpieczenie społeczne i przekazywania ich do Zakładu ubezpieczeń społecznych. Innych z tego obowiązku wyręcza tzw. płatnik.

Wśród podatników dokonujących samodzielnych wpłat na odpowiednie konta ZUS-u należnych składek mieszczą się przede wszystkim przedsiębiorcy (z pewnymi wyjątkami dla przedsiębiorców pracujących dodatkowo na etacie, gdzie z firmy do ZUS odprowadzane są jedynie składki na ubezpieczenie zdrowotne).

Znacznie częściej jednakże składki takie są opłacane za pośrednictwem płatnika (a więc potrącane przez niego z wynagrodzenia pracownika i przekazywane do ZUS-u). Z takim sposobem regulowania składek mamy do czynienia przede wszystkim w przypadku umów o pracę czy cywilnoprawnych (umowa zlecenie). Tutaj pracodawca przed wypłaceniem wynagrodzenia za świadczoną pracę dokonuje w pierwszej kolejności m.in. potrącenia z niego składek na ubezpieczenie społeczne, które przekazuje do ZUS, wskutek czego pracownik z jednej strony dostaje mniejszą wypłatę „na rękę”, z drugiej jednak jest zwolniony z dodatkowych obowiązków w stosunku do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, które występują w przypadku chociażby przedsiębiorców.

I właśnie w przypadku samonaliczenia oraz przekazania do ZUS należnych składek podatnicy od podstawy opodatkowania odliczyć mogą te składki, które faktycznie zostały przez nich w danym roku zapłacone (odliczenia dokonuje się na podstawie dowodów potwierdzających tę zapłatę). Większego znaczenia nie ma natomiast to, którego roku one dotyczą. Jeżeli natomiast to płatnik obowiązany jest do przekazania składek do ZUS, odliczeniu podlegają składki pobrane z wynagrodzenia pracownika.

Dodajmy w tym miejscu, że termin płatności składek za dany miesiąc przypada z reguły na 10-tego czy 15-tego dnia miesiąca następnego. Dlatego też sytuacją normalną jest, iż w rozliczeniu podatkowym za dany rok podatnik dokonujący samoopłacania składek (a więc np. przedsiębiorca) uwzględnia 11 takich składek dotyczących roku rozliczanego i jedną roku poprzedniego.

Ile składek można odliczyć z prowadzonej firmy?

Odpowiedź wydaje się być prosta - tyle ile ich w ciągu danego roku zapłacono. Z reguły w PIT za 2015 r. przedsiębiorca odliczy 11 składek zapłaconych właśnie za ten rok i jedną dotyczącą roku 2014. Wszystko właśnie przez wskazany wyżej termin zapłaty składek, który przypada na 10-ty bądź 15-ty dzień miesiąca następującego po tym, za który składki te są należne.

Opłacając składki terminowo zatem odliczeniu w PIT za 2015 r. będą podlegać:

• składka za grudzień 2014 r.
• składki za styczeń-listopad 2015 r.

Oczywiście odliczyć można także składki z okresów wcześniejszych, jeżeli tylko zostały one zapłacone w 2015 r. W takim przypadku trzeba jednak pamiętać, że poza ujęciem podatkowym znajdą się płacone odsetki z tytułu opóźnienia w uregulowaniu składek.

Ile składek do ZUS są obowiązani przekazać przedsiębiorcy? Wartość składek jest niezależna od faktycznie zarobionych pieniędzy i w dużej mierze zależy od prowadzącego firmę, niemniej ustawodawca wprowadził minimalne progi takich wpłat. Zdecydowana większość w związku z tym opłaca te składki w wysokości minimalnej.

Zgodnie z przepisami zadeklarowana podstawa naliczenia składek nie może być mniejsza niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia w kraju ogłoszonego na dany rok. W roku 2015 wysokość miesięcznego przeciętnego wynagrodzenia wynosi 3 959zł, w związku z tym minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne wynosi 2 375,40 zł.

Początkujący przedsiębiorcy mają przy tym prawo do „zniżki”, z której jeżeli jest to możliwe, chętnie korzystają. Otóż przez pierwsze 2 lata prowadzenia własnego biznesu (gdzie rokiem jest 12 kolejnych miesięcy kalendarzowych prowadzonej działalności) przedsiębiorca może opłacać tzw. małe ZUS-y, których podstawa naliczenia składek wynosi 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę. Przypomnijmy, że wynagrodzenie minimalne w roku 2015 wynosi 1 750 zł, stąd podstawa naliczenia małych ZUS-ów wynosi 525 zł.

W związku z powyższym przekazywane do ZUS miesięczne składki na ubezpieczenie społeczne przedsiębiorców w 2015 r. wynoszą:

• w przypadku „zwykłych” ZUS-ów:
  • 754,67 zł z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (za miesiące styczeń-marzec 2015 r.: 757,76)
  • 696,47 zł bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (za miesiące styczeń-marzec 2015 r.: 699,56)
• w przypadku „małych” ZUS-ów:
  • 166,79 zł z dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym (za miesiące styczeń-marzec 2015 r.: 167,47)
  • 153,93 zł bez dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego (za miesiące styczeń-marzec 2015 r.: 154,61)

Dla pełni obrazu dodajmy, że w roku 2014 wartości te kształtowały się następująco: 716,99 zł, 661,92 zł, 160,78 zł oraz 148,43 zł.

W związku z powyższym, przedsiębiorca opłacający w każdym miesiącu 2015 r. składki ZUS od minimalnej podstawy ich wymiaru, w rocznym PIT wykaże z tego tytułu odliczenie w wysokości:

1. w przypadku niekorzystania z ulgi dla nowych firm:
   • z ubezpieczeniem chorobowym:9 027,63 zł
   • bez ubezpieczenia chorobowego: 8 332,36 zł
2. w przypadku korzystania z ulgi dla nowych firm:
   • z ubezpieczeniem chorobowym: 1 997,51 zł
   • bez ubezpieczenia chorobowego: 1 843,70 zł