Błędy w rozliczeniu odwrotnego obciążenia w podatku VAT

Przeczytaj także: Odwrotne obciążenie rozliczamy nawet bez faktury VAT

Niestety nabywca musi być tutaj szczególnie czujny. Jeżeli bowiem transakcja, która winna być rozliczona w ramach odwrotnego obciążenia zostanie przez sprzedawcę opodatkowana w „sposób tradycyjny” (czyli doliczy on na fakturze podatek VAT do sprzedawanego towaru), ten u nabywcy nie przekształci się w podatek naliczony podlegający odliczeniu (mimo nawet jego zapłaty oraz związku zakupu z wykonywaniem czynności opodatkowanych).

Mówiąc innymi słowy, wykazanego na fakturze przez sprzedawcę VAT-u dotyczącego dostawy towarów rozliczanych w ramach odwrotnego obciążenia bezwzględnie nie można odliczyć.

Na tym jednak nie koniec. Błędne opodatkowanie takiej transakcji przez sprzedawcę nie zwalnia bowiem nabywcy z obowiązku rozliczenia tego podatku w ramach odwróconego VAT-u. W związku z tym jest on obowiązany do wykazania podatku należnego od takiej transakcji, jak i odliczenia tego podatku przez siebie naliczonego (gdy zakup jest związany z wykonywaniem czynności opodatkowanych oczywiście).

Jeżeli z jakichś względów nabywca w powyższy sposób się nie zachował, powinien skorygować swoje rozliczenie w okresie (miesiąc bądź kwartał), w którym powstał od takiej transakcji obowiązek podatkowy (z reguły będzie to miesiąc dokonania zakupu towaru).

W jakiej wysokości powinna tutaj zostać przyjęta podstawa opodatkowania?

Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z dnia 23.03.2015 r. nr IPTPP1/443-879/14-4/MW uznał, że winna być to wartość brutto faktury (a więc razem z podatkiem) wystawionej przez sprzedawcę. Jest to bowiem kwota należna z tytułu zakupu towaru i od tej kwoty należy wyliczyć podatek należny.

Powyższe stanowisko jest powszechnie stosowane. Ustawodawca w art. 29a ustawy o VAT mówi bowiem, że podstawą opodatkowania jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy (z pewnymi wyłączeniami). Dodajmy w tym miejscu, że dla transakcji rozliczanych w ramach odwrotnego obciążenia nie ma odrębnej definicji podstawy opodatkowania. Skoro zatem nabywca jest obowiązany zapłacić tutaj sprzedawcy kwotę razem z VAT-em (brutto) wynikającym z wystawionej faktury, to taka łączna wartość towaru stanowi podstawę do naliczenia tego podatku w ramach odwrotnego obciążenia.

A jak rozliczyć wystawioną w późniejszym czasie (po okresie, w którym nastąpiła dostawa towaru) fakturę korygującą od sprzedawcy, prostującą powyższy błąd? Na to pytanie również odpowiedział Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi w przytoczonej wyżej interpretacji dnia z 23.03.2015 r., nr IPTPP1/443-879/14-4/MW.

Organ podatkowy uznał, że taką fakturę korygującą należy rozliczyć w deklaracji VAT (zarówno po stronie podatku należnego jak i naliczonego) za okres, w którym została otrzymana faktura korygująca.

Powyższe stanowisko również przyjęło się w linii interpretacyjnej organów podatkowych i wydaje się być postępowaniem jak najbardziej logicznym. Trudno bowiem doszukiwać się tutaj błędów w postępowaniu nabywcy i karać go „rozliczeniem wstecz”.

Niestety przytoczonej linii interpretacyjnej nie podzieliło Ministerstwo Finansów w opracowanej i udostępnionej na swojej stronie internetowej broszurze informacyjnej pt: Zmiany w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT obowiązujące od 1 lipca 2015 r.

Otóż zdaniem resortu finansów korekta rozliczenia podatku w przypadku wystąpienia błędu bądź pomyłki na etapie wystawiania faktury winna być dokonana „wstecz”, co oznacza, że podatek należny od takiej transakcji powinien zostać rozliczony w miesiącu, w którym powstał obowiązek podatkowy (a więc miała miejsce transakcja).

Jak czytamy w broszurze, nabywca w takim przypadku:

• rozlicza podatek należny od dostawy (rozliczonej błędnie na zasadach ogólnych) w deklaracji za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy od tej transakcji;
• jeśli odliczył w tym okresie podatek naliczony wynikający z faktury wystawionej przez sprzedawcę z podatkiem VAT, nie koryguje tego odliczenia w związku z otrzymaną od sprzedawcy fakturą korygującą , pod warunkiem jednakże, że w deklaracji za ten okres uwzględni podatek należny z tytułu dostawy objętej odwróconym obciążeniem;
• jeśli nie odliczył w tym okresie podatku naliczonego wynikającego z faktury wystawionej przez sprzedawcę z podatkiem VAT, ma prawo do odliczenia podatku od tej transakcji objętej odwróconym obciążeniem w deklaracji za okres, w którym rozliczy podatek należny od tej dostawy.