PIT-y 2015: ustalamy koszty uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Koszty uzyskania przychodów w zeznaniu rocznym PIT 2014

Umowa o pracę = koszty ryczałtowe bądź za przejazdy

Dla najszerszej grupy podatników, a więc uzyskujących przychody z pracy świadczonej na podstawie umów o pracę (stosunek służbowy, stosunek pracy, praca nakładcza oraz spółdzielczy stosunek pracy), ustawodawca przewidział zryczałtowane koszty uzyskania przychodu w niezbyt wysokiej wysokości i w dodatku niewaloryzowanej od wielu lat.

Pracownicze koszty uzyskania przychodu zostały określone kwotowo. Tym samym na ich wysokość nie wpływa wartość uzyskiwanego wynagrodzenia, czy też co do zasady droga (z pewnym zastrzeżeniem), jaką pracownik musi pokonać z domu do zakładu pracy, bądź rzeczywiste wydatki ponoszone na ten cel. Znaczenia nie ma także wymiar etatu pracownika jak i liczba przepracowanych w danym miesiącu dni czy godzin. Ustawodawca określił tutaj jednak odrębne limity dla pracujących w miejscu swojego zamieszkania oraz tych, którzy dojeżdżają do innych miejscowości. Istotna jest także ilość etatów.

Wskazane koszty przysługują w stosunku do każdego etatu. Dlatego też osoba zatrudniona na podstawie np. dwóch lub trzech umów, koszty te będzie miała naliczane z tytułu każdego wynagrodzenia odrębnie. Trzeba jednak pamiętać, że wartość takich miesięcznych kosztów nie może przekroczyć limitów rocznych. Warunku tego nie uwzględniają jednak zakłady pracy na etapie ustalania zaliczek na podatek, a dopiero sam podatnik przy wypełnianiu zeznania rocznego. Dlatego też praca na kilku etatach często wiąże się z koniecznością skorygowania w rocznym PIT zastosowanych wcześniej przez płatników kosztów w dół i dopłatą podatku.

Przykład
Pracownik pracuje w dwóch firmach na 1/2 etatu w każdej. Zakłady pracy są położone w innych miejscowościach, niż pracownik mieszka, dlatego też przysługują mu podwyższone koszty uzyskania przychodu w wysokości 139,06 zł miesięcznie z każdego etatu i w takiej wysokości są one uwzględniane przez płatników przy obliczaniu zaliczki od wypłacanego wynagrodzenia. Zastosowane w ciągu roku koszty przez zakłady pracy za 12 miesięcy wniosą w związku z tym 12 x 139,06 zł x 2 = 3 337,44 zł.

Roczny limit kosztów przysługujących temu pracownikowi wynosi natomiast 2 502,56 zł i do takiej wysokości będzie musiał on je ograniczyć w składanym zeznaniu. Jego dochód w związku z tym wzrośnie o: 3 337,44 zł - 2 502,56 zł = 834,88 zł

Zdaniem organów podatkowych koszty uzyskania przychodu przysługują pracownikom za miesiące przepracowane, a nie miesiące, w których wynagrodzenie jest wypłacane.

Koszty rzeczywiście poniesione
W określonych przypadkach ustawodawca dopuszcza, aby w składanym zeznaniu podatkowym pracownik uwzględnił nie koszty ryczałtowe, a faktycznie poniesione na dojazd do miejsca pracy i powrót do miejsca zamieszkania. Co ważne, takie koszty nie są w ogóle limitowane.

Niestety prawo do uwzględnienia kosztów rzeczywiście poniesionych mają jedynie ci pracownicy, którzy w dojazdach do zakładu pracy (i z powrotem) korzystają ze ściśle określonych środków transportu.

Ustawa wskazuje bowiem, że jeżeli roczne zryczałtowane koszty uzyskania przychodów są niższe od wydatków na dojazd do zakładu lub zakładów pracy środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej, w rocznym rozliczeniu podatku koszty te mogą być przyjęte przez pracownika lub przez płatnika pracownika w wysokości wydatków faktycznie poniesionych, udokumentowanych wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Organy podatkowe podchodzą bardzo restrykcyjnie do uwzględniania w rozliczeniu rocznym rzeczywistych kosztów uzyskania przychodu. Ważne zatem, aby podatnik posiadał zarówno odpowiedni dokument potwierdzający ich poniesienie, jak i korzystał z odpowiedniego środka transportu.

W zeznaniu podatkowym zatem podatnik nie odliczy przykładowo kosztu paliwa wlewanego do własnego samochodu, którym dojeżdża do pracy, wydatków na taksówkę, czy też przejazdu busami należących do prywatnych przewoźników i to nawet wówczas, gdy skorzystanie z tzw. „komunikacji publicznej” nie będzie możliwe.