Umorzenie kary bez podatku dochodowego?

Przeczytaj także: Podatek PIT: umorzenie administracyjnej kary pieniężnej

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Bibliotek pobiera od swoich czytelników kary za przekroczenie terminu zwrotu książek oraz innych materiałów bibliotecznych. Możliwość naliczania i pobierania takich kar wynika z ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o bibliotekach, które tutaj są nazwane jako „opłata za niezwrócenie w terminie wypożyczonych materiałów bibliotecznych”. Samą wysokość kar reguluje natomiast Regulamin Biblioteki Publicznej.

Występują przy tym sytuacje, w których na wniosek zainteresowanych i tylko w uzasadnionych przypadkach kary takie są w całości bądź części umarzane. Wnioskodawca zadał pytanie, czy umorzenie kary za niezwrócenie w terminie wypożyczonych materiałów bibliotecznych powoduje powstaniem u osoby, której karę umorzono, przychodu z innych źródeł w myśl ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w konsekwencji obowiązkiem wystawienia przez bibliotekę takiej osobie informacji PIT-8C? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zasady opodatkowania dochodów osób fizycznych określają przepisy ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą”. Z kolei zasady funkcjonowania jednostek sektora finansów publicznych w zakresie gospodarki finansowej określa ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 885, z późn. zm.).

Na podstawie art. 59 ust. 1-3 ustawy o finansach publicznych:
• w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem dłużnika lub interesem publicznym należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom podległym, mogą być umarzane albo ich spłata może być odraczana lub rozkładana na raty, na zasadach określonych przez organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego,
• organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego określi szczegółowe zasady, sposób i tryb udzielania ulg, o których mowa w ust. 1, warunki dopuszczalności pomocy publicznej w przypadkach, w których ulga stanowić będzie pomoc publiczną, oraz wskaże organ lub osobę uprawnione do udzielania tych ulg,
• organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może, w drodze uchwały, postanowić o stosowaniu z urzędu ulg, w przypadku wystąpienia okoliczności wymienionych w art. 56 ust. 1 ustawy o finansach publicznych.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Pink Badger - Fotolia.com

Umorzenie kary za zwrot książek po terminie bez podatku dochodowego?

Umorzenie kwoty kary, które nie jest powiązane z otrzymanym uprzednio świadczeniem, nie powoduje powstania po stronie podatnika przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego należności pieniężne mające charakter cywilnoprawny, przypadające organom administracji rządowej, państwowym jednostkom budżetowym i państwowym funduszom celowym, mogą być umarzane w całości jeżeli:
• osoba fizyczna - zmarła, nie pozostawiając żadnego majątku albo pozostawiła majątek niepodlegający egzekucji na podstawie odrębnych przepisów, albo pozostawiła przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość nie przekracza kwoty 6000 zł,
• osoba prawna - została wykreślona z właściwego rejestru osób prawnych przy jednoczesnym braku majątku, z którego można by egzekwować należność, a odpowiedzialność z tytułu należności nie przechodzi z mocy prawa na osoby trzecie,
• zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty wyższej od kosztów dochodzenia i egzekucji tej należności lub postępowanie egzekucyjne okazało się nieskuteczne,
• jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej uległa likwidacji,
• zachodzi ważny interes dłużnika lub interes publiczny.

Podstawową zasadą podatku dochodowego od osób fizycznych jest zasada powszechności opodatkowania, która wynika z treści art. 9 ust. 1 ustawy, stanowiąca, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do postanowień art. 11 ust. 1 ustawy, przychodami są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Zastosowanie w stosunku do osoby fizycznej instytucji umorzenia przez uprawniony do tego organ, nie zawsze oznacza, powstanie po jej stronie przychodu w rozumieniu przepisów ustawy.

Umorzenie otrzymanych uprzednio należności pieniężnych (brak obowiązku zwrotu pobranych świadczeń) stanowi przychód z tzw. innych źródeł. W tym bowiem przypadku po stronie dłużnika - w momencie zwolnienia z długu - powstaje przysporzenie o charakterze majątkowym.

W stanie faktycznym opisanym we wniosku, umorzenie kwoty kary za niezwrócenie w terminie wypożyczonych materiałów bibliotecznych nie jest powiązane z otrzymanym uprzednio przez podatnika świadczeniem, zatem w tym przypadku u osoby tej nie powstanie przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W konsekwencji w sytuacji zaistnienia tego rodzaju okoliczności prawnych i faktycznych na Wnioskodawcy nie ciąży obowiązek sporządzenia rocznej informacji PIT 8C. (…)”


Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów