Obiad w restauracji z kawą z 23% a z sokiem z 8% stawką podatku VAT?

Przeczytaj także: Podatek VAT: Zestawy przekąsek to nie świadczenie kompleksowe

W efekcie jeżeli usługa restauracyjna polega jedynie na przygotowaniu i sprzedaży posiłku, ma do niej zastosowanie obniżona stawka VAT (8%). Jeżeli jednak będzie jej towarzyszył napój opodatkowany stawką podstawową, ta stawka winna mieć zastosowanie do całości usługi restauracyjnej (a więc zarówno do napoju jak i przygotowanego posiłku). W konsekwencji klient, który obok posiłku w postaci obiadu, zamówi także sok, może zapłacić mniejszy rachunek, aniżeli klient, który zamiast soku zamówi napój gazowany czy kawę (jeżeli restauracja postanowi cały ciężar podatku przerzucić na konsumenta). Te ostatnie są bowiem opodatkowane stawką podstawową, która zdaniem fiskusa winna mieć zastosowanie do całej usługi restauracyjnej. W celu ominięcia powyższego może też wykształcić się wśród restauratorów praktyka, w której klient będzie otrzymywał dwa paragony fiskalne: pierwszy za zamówione i spożyte posiłki, drugi za napoje.

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca prowadzi m.in. punkty gastronomiczne, w których sprzedaje produkty żywnościowe. W jego ofercie znajdują się różnego rodzaju przygotowywane na miejscu posiłki (sałatki, zupy, przystawki, dania obiadowe, desery) oraz zimnie i gorące napoje. Wśród tych ostatnich znajdują się towary wymienione w poz. 7 załącznika do rozporządzenia wykonawczego do ustawy o VAT (a więc produkty, których sprzedaż objęta jest stawką podatkową, w postaci czy to napojów alkoholowych, czy też kawy, herbaty, napojów gazowanych itp.).

Z reguły produkty żywnościowe są konsumowane przez klientów na miejscu – w restauracji (chociaż możliwa jest także opcja na wynos). W przypadku konsumpcji na miejscu wnioskodawca zapewnia klientom odpowiednie warunki do spożycia posiłków (w postaci lokalu wyposażonego w stoliki, krzesła, odpowiedniego wystroju, zaplecza sanitarnego, muzyki itp.). Wnioskodawca zapewnia także klientom obsługę, która oprócz podawania posiłków i zbierania zamówień doradza także w zakresie doboru dań.

W efekcie wnioskodawca zapewnia swoim klientom nie tylko produkty żywnościowe, ale także wykonuje, bądź jest gotowy do wykonania, szeregu czynności dodatkowych, jak przygotowanie zamówionych produktów, umożliwienie ich spożycia w przyjaznym otoczeniu w lokalach wnioskodawcy, udostępnienie zastawy stołowej wielokrotnego użytku, podanie zamówionych posiłków bezpośrednio do stolika oraz posprzątanie stolika po spożytym posiłku przez obsługę wnioskodawcy itp.

Co się tyczy ceny, ta jest podawana za konkretne produkty, względnie ich zestawy. Klient płacąc tę cenę ma prawo do wszystkich wskazanych wyżej usług (cena nie jest alokowana na poszczególne czynności).

Z związku z powyższą sprzedażą wnioskodawca ponosi szereg kosztów w postaci wynajmu części powierzchni lokalu (w którym produkty spożywcze są przygotowywane i spożywane przez klientów), wystroju i urządzenia wnętrza lokalu (m.in. stoły, krzesła, obrazy, urządzenia wentylacyjne/klimatyzacyjne itp.), nabycia/wytworzenia produktów, zakupu zastawów wielokrotnego użytku, obsługi lokalu (kucharze, kelnerzy), zużytej energii elektrycznej i mediów a także koszty ogólnego zarządu.

W związku z powyższym wnioskodawca zadał 4 pytania:

1. Czy dla potrzeb określenia przedmiotu opodatkowania, w świetle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej świadczenie wnioskodawcy obejmujące dostawę produktu do spożycia na miejscu (w lokalu) wraz z wykonaniem czynności dodatkowych stanowi, z perspektywy przepisów w zakresie VAT, świadczenie złożone podlegające opodatkowaniu VAT?
2. Czy w świetle art. 6 ust. 1 unijnego rozporządzenia wykonawczego świadczenie wnioskodawcy obejmujące dostawę produktu do spożycia na miejscu (w lokalu) wraz z wykonaniem czynności dodatkowych stanowi usługę restauracyjną/gastronomiczną (związaną z wyżywieniem)?
3. Czy świadczenie wnioskodawcy obejmujące dostawę produktu do spożycia na miejscu (w lokalu) wraz z wykonaniem czynności dodatkowych stanowiące usługę restauracyjną (związaną z wyżywieniem) może być opodatkowane obniżoną stawką VAT, z wyłączeniem tej części, która odpowiada wartości sprzedaży produktu opodatkowanego według podstawowej stawki VAT (w szczególności napojów)?
4. Czy w świetle art. 29a ust. 1 ustawy o VAT (w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2014 r.) podstawą opodatkowania świadczenia (dostawa produktu do spożycia na miejscu) jest cena płacona przez klienta alokowana do części odpowiadającej wartości usługi gastronomicznej i części odpowiadającej wartości produktu (i pomniejszona o należny VAT)?

W przedmiotowej sprawie, po zmianie interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej, Minister Finansów zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.), dalej: ustawa o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Przez odpłatną dostawę towarów na terytorium kraju ustawodawca rozumie przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (art. 7 ust. 1 ustawy o VAT) natomiast przez odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów (art. 8 ust. 1 ustawy o VAT).

Ustawa o VAT nie zawiera definicji legalnej usług restauracyjnych/gastronomicznych czy też usług związanych z wyżywieniem. Definicję usług restauracyjnych i cateringowych zawiera natomiast rozporządzenie wykonawcze Rady (UE) Nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 77 z 23.3.2011, str. 1), dalej: rozporządzenie wykonawcze Rady, którego przepisy wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej (art. 65 rozporządzenia wykonawczego Rady).

I tak, w myśl art. 6 ust. 1 ww. rozporządzenia wykonawczego Rady usługi restauracyjne i cateringowe oznaczają usługi polegające na dostarczaniu gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo żywności i napojów, przeznaczonych do spożycia przez ludzi, wraz z odpowiednimi usługami wspomagającymi pozwalającymi na ich natychmiastowe spożycie. Dostarczanie żywności lub napojów lub żywności i napojów stanowi jedynie element większej całości, w której muszą przeważać usługi. Usługi restauracyjne polegają na świadczeniu takich usług w lokalu należącym do usługodawcy, podczas gdy usługi cateringowe polegają na świadczeniu takich usług poza lokalem usługodawcy. Stosownie natomiast do ust. 2 art. 6 rozporządzenia wykonawczego Rady za usługi cateringowe i restauracyjne w rozumieniu ust. 1 nie uznaje się dostawy gotowej lub niegotowej żywności lub napojów albo dostawy gotowej lub niegotowej żywności i napojów, wraz z ich transportem lub bez niego, ale bez żadnych innych usług wspomagających.