Zeznanie podatkowe gdy ograniczenie wspólności majątkowej małżonków

Przeczytaj także: Podatek liniowy a wspólne rozliczenie małżonków

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

W maju 2007 r. małżonkowie zawarli w formie aktu notarialnego umowę o ograniczeniu wspólności ustawowej (zgodnie z którą wszelkie nieruchomości czy prawa do lokali, a nabyte przez każdego z małżonków po zawarciu tejże umowy, będą stanowić majątek osobisty każdego z nich).

Małżonkowie podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Polsce. Żadne z nich nie prowadzi przy tym działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem ewidencjonowanym bądź podatkiem liniowym. Wnioskodawczyni zadała pytanie, czy w przypadku istnienia opisanej umowy ograniczającej wspólność małżeńską ustawową może rozliczyć się wspólnie z mężem? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) w brzmieniu obowiązującym w 2009 r., małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być jednak, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony we wspólnym zeznaniu rocznym, z zastrzeżeniem art. 6a, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków, z tym, że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl art. 6 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości nie powodującej obowiązku uiszczenia podatku.

Jak stanowi ust. 8 art. 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zasada preferencyjnego rozliczenia nie ma zastosowania w sytuacji, gdy chociażby do jednego z małżonków mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.

Zgodnie z art. 6 ust. 10 ww. ustawy sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.

Zatem w świetle ww. przepisów ustawy, z wnioskiem o wspólne opodatkowanie dochodów mogą wystąpić małżonkowie, jeżeli spełnią łącznie, określone w art. 6 ust. 2 i 8 ustawy, następujące warunki:
• oboje podlegają nieograniczonemu obowiązku podatkowemu,
• przez cały rok podatkowy pozostają w związku małżeńskim,
• przez cały rok podatkowy istnieje między nimi wspólność majątkowa małżeńska,
• żaden z małżonków nie prowadzi działalności gospodarczej opodatkowanej zryczałtowanym podatkiem dochodowym lub podatkiem liniowym
• nie mają do nich zastosowania przepisy ustawy o podatku tonażowym.

Wskazać należy, iż ustawodawca wprowadzając uprawnienie polegające na możliwości wspólnego rozliczenia się małżonków, wyraźnie określił warunki jakie należy spełnić by móc z niego skorzystać. Spełnienie ww. warunków powoduje możliwość skorzystania z prawa do łącznego opodatkowania dochodów małżonków.(…)

Wskazać należy, że nie jest istotny zakres przyjętej przez małżonków wspólności – małżonkowie mogą przez umowę zawartą w formie aktu notarialnego wspólność ustawową rozszerzyć lub ograniczyć albo ustanowić rozdzielność majątkową lub rozdzielność majątkową z wyrównaniem dorobków, zgodnie z art. 47 § 1 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 1964 r. Nr 9, poz. 59 ze zm.).

Ograniczenie wspólności ustawowej polega na wyłączeniu niektórych składników z majątku wspólnego małżonków. Ustawa nie wskazuje granic, do jakich można ograniczyć wspólność majątkową, co oznacza, że jedynie wyłączenie z majątku wspólnego wszystkich składników majątkowych nie oznacza ograniczenia wspólności ustawowej, ale należy to interpretować jako ustanowienie rozdzielności majątkowej.

Ograniczenie albo rozszerzenie wspólności majątkowej nie ma wpływu na możliwość wspólnego opodatkowania się małżonków. Przepis stanowi o istnieniu wspólności majątkowej pomiędzy małżonkami. Należy przyjąć, iż do wspólnego opodatkowania uprawnieni są małżonkowie, między którymi istnieje wspólność majątkowa w kształcie ustawowym, jak i ci małżonkowie, którzy zmodyfikowali zakres wspólności przez jej ograniczenie lub rozszerzenie.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawczyni może złożyć wniosek o wspólne opodatkowanie dochodów wraz z małżonkiem.(…)”

Pełną treść interpretacji można przeczytać na stronie Ministerstwa Finansów