Umowa o pracę: bilety autobusowe w kosztach, samochód osobowy nie

Przeczytaj także: Umowa o pracę i zlecenie: koszty uzyskania przychodu

O wysokości kosztów uzyskania przychodu z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, spółdzielczego stosunku pracy oraz pracy nakładczej mówi art. 22 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Przepis ten określa te koszty w zryczałtowanej (miesięcznej oraz rocznej) wysokości. I tak jeżeli zakład pracy znajduje się w miejscu zamieszkania pracownika, z tytułu jednego stosunku pracy miesięczne koszty wynoszą 111,25 zł, jeżeli zaś miejscowości te są różne, koszty te wzrastają do 139,06 zł. Limity roczne to natomiast w pierwszym przypadku 2 002,05 zł, a w przypadku drugim 1 668,72 zł. Pracownik zatrudniony na kilku etatach może natomiast do kosztów zaliczyć tutaj maksymalnie kwotę 2 502,56 zł. Do części wynagrodzeń mogą przy tym mieć zastosowanie także koszty 50% (które także są limitowane w pewien sposób), ale to wiąże się z przekazaniem bądź dysponowaniem prawami autorskimi.

Jak nietrudno zauważyć, wskazane limity nie są zbyt wysokie. Dlatego też ustawodawca postanowił dać podatnikom możliwość zaliczania w ciężar kosztów wydatków faktycznie ponoszonych w związku z niezbędnymi przejazdami na trasie dom – praca – dom.

Ustawodawca wskazuje zatem, że w faktycznie poniesionej wysokości mogą być uwzględnione wydatki na dojazd do zakładu pracy wyłącznie ściśle określonymi środkami transportu, które stanowią katalog zamknięty.

Dojazd do pracy własnym samochodem (czy to osobowym, czy ciężarowym) nie mieści się w powyższym wyliczeniu, zatem pracownik pokonujący w ten sposób trasę pomiędzy miejscem zamieszkania a zakładem pracy rozlicza w rocznym PIT jedynie zryczałtowane podatkowe koszty uzyskania przychodu. Podobnie jest w sytuacji, gdy do pracy pracownik dojeżdża taksówką bądź w inny sposób, aniżeli wymieniony wyżej. Powyższe ma zastosowanie nawet wówczas, gdy skorzystanie z wymienionych środków transportu nie jest po prostu możliwe (np. z uwagi na brak odpowiednich połączeń kolejowych czy autobusowych, bądź godziny kursowania nieodpowiednie do czasu pracy).

Fakt ten potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z dnia 16.04.2014 r. nr IBPBII/1/415-42/14/MZ. W rozpatrywanej sprawie podatnik wskazał, że dojeżdża codziennie do zakładu pracy 38 km w jedną stronę. Z uwagi na brak komunikacji publicznej na dojazd do pracy wykorzystuje własny samochód. Z oczywistych faktów koszty ryczałtowe nie są w stanie pokryć rzeczywiście ponoszonych wydatków w związku z dostaniem się do miejsca pracy. Dlatego tez zadał pytanie, czy może ustalić wysokość tych wydatków w oparciu o tzw. kilometrówkę. Organ podatkowy uznał że nie.

Zdaniem fiskusa „(…) w faktycznie poniesionej wysokości mogą być uwzględnione wydatki na dojazd do zakładu pracy wyłącznie środkami transportu wymienionymi w przepisie, tj. środkami transportu autobusowego, kolejowego, promowego lub komunikacji miejskiej. Literalne brzmienie art. 22 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje, że wymienione w nim środki transportu stanowią katalog zamknięty. Nie istnieje zatem możliwość wykazania w rozliczeniu rocznym wydatków w wysokości faktycznie poniesionej na dojazd do zakładu pracy środkami transportu innymi aniżeli wymienione enumeratywnie w powołanym wyżej przepisie, tj. np. własnym samochodem. (…)

Wnioskodawca nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów faktycznie poniesionych wydatków na dojazd własnym samochodem do pracy, ponieważ nie zostały spełnione warunki określone w art. 22 ust. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na to, że miejsce stałego zamieszkania Wnioskodawcy jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy a Wnioskodawca nie korzysta ze środków transportu, o których mowa w art. 22 ust. 11 cyt. ustawy, lecz dojeżdża do pracy własnym samochodem, przysługują mu koszty uzyskania przychodu ze stosunku pracy w wysokości wynikającej z art. 22 ust. 2 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

To oznacza, że Wnioskodawca nie może w ogóle odliczyć od dochodu kosztów związanych z użytkowaniem własnego samochodu w celu dojazdu do miejsca pracy. Jednocześnie wskazać należy, iż okoliczności, że ryczałtowe koszty uzyskania przychodu nie są w stanie pokryć kosztów Wnioskodawcy związanych z dojazdem do pracy oraz brak możliwości skorzystania przez Wnioskodawcę z odliczenia kosztów dojazdu udokumentowanych imiennymi biletami miesięcznymi, z uwagi na brak komunikacji publicznej pomiędzy miejscem zamieszkania Wnioskodawcy a miejscem jego zakładu pracy, pozostają w przedmiotowej sprawie bez znaczenia.(…)”