Zeznanie podatkowe małżonków: korekta formy rozliczenia możliwa

Przeczytaj także: (Wspólne) zeznanie podatkowe (opodatkowanie) gdy śmierć małżonka

Przekonał się o tym podatnik, który pierwotnie rozliczył się wspólnie z niepracującą żoną na formularzu PIT-37 w zakresie dochodów opodatkowanych skalą podatkową, a uzyskanych w roku 2010. Następnie 26 kwietnia 2011 r. żona skarżącego złożyła korektę PIT-37 za 2010 r. zawierając w nim oświadczenie o rezygnacji ze wspólnego opodatkowania.

W związku z tym faktem organ podatkowy wzywał kilkukrotnie skarżącego do złożenia korekty zeznania podatkowego, a ostatecznie wydał decyzję określającą jego zobowiązanie podatkowe w podatku dochodowym za rok 2010 (które było wyższe od wykazanego we wspólnym PIT-37), którą następnie utrzymał w mocy Dyrektor Izby Skarbowej. Organy podatkowe zgodnie uznały tutaj, że możliwa jest zmiana pierwotnie złożonego oświadczenia woli o sposobie opodatkowania uzyskanych dochodów przez małżonków, o ile nastąpi ona w terminie przewidzianym do złożenia PIT-a. Ze zmiany takiej zaś skorzystała żona skarżącego.

Ze stanowiskiem fiskusa zgodził się także Wojewódzki Sąd Administracyjny. W związku z powyższym skarżący złożył kasację na wyrok sądowy. Niestety jego argumenty nie przekonały także Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Zdaniem skarżącego oświadczenia o wyborze wspólnego opodatkowania małżonków, które jest oświadczeniem woli, nie można skutecznie odwołać w trybie korekty dokonanej przez jednego z nich (jako że w takim przypadku jest ono oświadczeniem złożonym tylko przez jednego z małżonków wobec organu skarbowego, gdzie pierwotne oświadczenie było złożone przez obojga).

Autor skargi zarzucił WSA także, że ten nie zastosował art. 6 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w konsekwencji zakwestionował i pominął w dokonanym rozliczeniu podatku prawidłowo i terminowo złożony wniosek o wspólne opodatkowanie małżonków. W konsekwencji Sąd przyjął, że oświadczenie jednego z małżonków o wspólnym opodatkowaniu może być skutecznie odwołane.

NSA uznał jednak, że kasacja nie znajduje uzasadnionych podstaw i podlega oddaleniu. Sąd podkreślił, że zgodnie z art. 6 ust. 1 updof małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, zaś ust. 2 tego artykułu przewiduje odstępstwo od tej zasady w postaci łącznego opodatkowania. Małżonkowie mogą przy tym być opodatkowani łącznie pod warunkiem złożenia wniosku zamieszczonego we wspólnym zeznaniu podatkowym. Niemniej fakt wystąpienia przesłanek warunkujących prawo do wspólnego opodatkowania nie wyłącza zasady odrębnego opodatkowania. Wspólne opodatkowanie jest opcją, z której małżonkowie mogą ale nie muszą skorzystać.

NSA dodał także, że taki sposób opodatkowania nie powstaje z mocy prawa, lecz na wniosek małżonków (złożony we wspólnym zeznaniu podatkowym w terminie przewidzianym dla złożenia PIT-a).

Stąd przepisy updof nie przewidują wycofania złożonej deklaracji podatkowej i dokonywania wyboru innego sposobu opodatkowania po upływie terminu przewidzianego dla składania zezna podatkowych (na co wprost wskazuje art. 6 ust. 10 tejże ustawy).

NSA podkreślił przy tym, że zeznanie podatkowe zawiera nie tylko oświadczenie wiedzy ale i oświadczenie woli (będącym każdym zachowaniem się danej osoby ujawniającym jej wolę wobec adresata w sposób dostateczny, w tym także w postaci elektronicznej). Podstawową wolnością istotną w rozpatrywanej sprawie jest natomiast swoboda oświadczenia woli (tutaj ograniczona w czasie do 30 kwietnia następnego roku podatkowego).

NSA uznał także za trafne stanowisko, zgodnie z którym dopuszczalne jest korygowanie złożonego zeznania podatkowego poprzez złożenie nowego zeznania ze zmienionym oświadczeniem woli o wyborze łącznego bądź rozdzielnego opodatkowania małżonków, o ile nastąpi to we wskazanym wyżej terminie. Skoro zatem żona skarżącego takich czynności dokonała w dniu 26 kwietnia 2011 r. (rezygnując jednocześnie ze wspólnego opodatkowania z mężem), cofnięcie wcześniejszego oświadczenia należy uznać za skuteczne.

Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił, że nie ma żadnego przepisu prawnego, który zabraniałby do dnia 30 kwietnia roku następnego składać oświadczenia woli o wspólnym rozliczeniu lub je odwołać, powodując powrót do zasady o odrębnym rozliczaniu się podatników, w tym małżonków. Możliwości rezygnacji ze wspólnego opodatkowania nie pozbawia podatnika nawet fakt, że w danym roku podatkowym nie uzyskał on żadnych przychodów opodatkowanych skalą podatkową.