Umorzenie czesnego za studia zwolnione z podatku dochodowego

Przeczytaj także: Zwolnienie z opłat za czesne na studiach bez podatku dochodowego?

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Zadaniami wnioskodawcy – uczelni publicznej – są m.in. kształcenie studentów w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej, prowadzenie studiów podyplomowych, kursów i szkoleń w celu kształcenia nowych umiejętności niezbędnych na rynku pracy w systemie uczenia się przez całe życie. Zasady pobierania opłat za świadczone usługi edukacyjne określają stosowne uchwały Senatu uczelni. Zgodnie z nimi w uzasadnionych przypadkach (gdy udokumentowana zostanie trudna sytuacja materialna studenta, tudzież gdy okoliczności losowe powodują przejściowo trudną sytuację materialną) Rektor może zwolnić studenta z obowiązku ponoszenia całości bądź części takich opłat, a także naliczonych odsetek za nieterminową ich regulację.
Umorzenie wskazanych opłat stanowi pomoc materialną dla studentów i jest ono przyznawane na podstawie przepisów Prawo o szkolnictwie wyższym. Zadano pytanie, czy udzielenie wskazanej pomocy w zwolnieniu z opłat podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym oraz czy uczelnia ma w związku z tym obowiązek wystawienia informacji PIT-8C? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Podstawową zasadą obowiązującą w przepisach ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz.U. z 2012 r., poz. 361, ze zm.) jest zasada powszechności opodatkowania. W myśl tej zasady, wyrażonej w art. 9 ust. 1 ww. ustawy, opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Krzysiek - Fotolia.com

Umorzenie czesnego studenta zwolnione z podatku dochodowego

Jeżeli zwolnienie studenta z opłat za usługi edukacyjne oraz umorzenie odsetek za nieterminową zapłatę należności ma charakter świadczeń pomocy materialnej przyznanej na podstawie przepisów Prawo o szkolnictwie wyższym, to tego rodzaju świadczenia korzystają ze zwolnienia od podatku.

Wyrazem jej praktycznej realizacji jest art. 11 ust. 1 ww. ustawy, z którego treści wynika, że przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń..

Pojęcie „świadczenia” dla celów podatkowych ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. W sytuacji bowiem, gdy w ujęciu cywilistycznym interpretuje się je najczęściej na tle stosunku zobowiązaniowego, w ten sposób, że rozumie się je jako zachowanie dłużnika zgodne z treścią zobowiązania, polegające na zadośćuczynieniu interesowi wierzyciela, będące działaniem czy też zaniechaniem, to na gruncie prawa podatkowego pod pojęciem „świadczenia nieodpłatnego” rozumieć należy te wszystkie zdarzenia prawne i gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. nie związane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu, przysporzenie majątku innej osobie, mające konkretny wymiar finansowy. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą „nieodpłatne świadczenie” oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

W art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ustawodawca wymienił źródła przychodów, w pkt 9 wskazując inne źródła.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ww. ustawy, za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.