Podatek dochodowy: wynagrodzenie pracownika w koszty bezpośrednie

Przeczytaj także: Przekształcenie firmy w spółkę z o.o.: rozliczenie wynagrodzeń

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Spółka (podmiot obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych) zajmuje się tworzeniem oprogramowania komputerowego. Poszczególne programy są pisane na zlecenie konkretnego klienta czy też w ramach własnego pomysłu, na które następnie spółka sprzedaje licencje uprawniające do ich użytkowania.

W obu przypadkach proces tworzenia programu komputerowego składa się z kilku etapów. Dodatkowo w przypadku oprogramowania tworzonego na zamówienie dochodzi też proces jego wdrożenia u klienta. Niezbędne prace związane zarówno ze stworzeniem oprogramowania jak i jego wdrożeniem przeprowadzają pracownicy spółki, osoby zatrudnione przez nią na podstawie umów cywilnoprawnych bądź firmy zewnętrzne (podwykonawcy).

W przypadku oprogramowania tworzonego na zamówienie, ponoszone w związku z nim koszty mają charakter kosztów bezpośrednich, gdyż mogą im zostać przypisane konkretne przychody. Spółka rozpoznaje je w tym samym okresie, w którym osiągany jest związany z nimi przychód. Wartość niesprzedanych usług jest traktowana jako produkcja w toku. W drugim przypadku natomiast nierozliczone koszty są traktowane jako produkty gotowe. W obu przypadkach jednakże, na potrzeby podatku dochodowego:
a) koszty wynagrodzeń pracowników oraz powstałe w związku z nimi koszty składek na ubezpieczenie społeczne, są kwalifikowane jako koszty w oparciu o art. 15 ust. 4g i ust. 4h ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, bez względu na fakt, czy koszty te związane są ze sprzedanymi lub niesprzedanymi usługami,
b) koszty wypłacanych świadczeń z tytułu umów cywilnoprawnych kwalifikowane są jako koszty podatkowe w momencie wypłaty zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 57 i pkt 57a również bez względu na fakt sprzedaży usług, których one dotyczą,
c) koszty świadczone przez firmy zewnętrzne rozliczane są w taki sam sposób jak przyjęte zasady rachunkowe.

Zadano pytanie, czy spółka postępuje prawidłowo rozliczając w taki a nie inny sposób wskazane wyżej koszty siły roboczej? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, że nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 updop oraz, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo - skutkowy.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. Pio Si - Fotolia.com

Wynagrodzenia pracownicze jako koszty bezpośrednie w podatku dochodowym?

Wynagrodzenia wypłacane z tytułu umów cywilnoprawnych, jak i odprowadzane od nich składki ZUS mogą być uznane za koszty bezpośrednio związane z przychodami, a co za tym idzie, obciążyć koszty podatkowe dopiero w tym roku podatkowym, w którym powstanie związany z nimi przychód.

Wskazane we wniosku wydatki ponoszone przez Spółkę z tytułu wynagrodzeń pracowników oraz związanych z nimi składek na ubezpieczenie społeczne, zawartych umów cywilnoprawnych oraz usług świadczonych przez firmy zewnętrzne (podwykonawców), jako poniesione w celu osiągnięcia przychodów, co do zasady mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem należytego ich udokumentowania.

Dla ustalenia momentu zaliczenia wydatków w ciężar kosztów uzyskania przychodów, podatnik powinien rozpoznać rodzaj powiązania kosztów z przychodami. Koszty podatkowe na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych można podzielić na:
• koszty bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 4 - 4c updop), oraz
• koszty inne niż bezpośrednio związane z przychodami (art. 15 ust. 4d updop).

Za koszty bezpośrednie uznaje się te wydatki, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła i są one niezbędne dla osiągnięcia przychodu (tj. są ponoszone w celu osiągnięcia przychodów). Natomiast koszty pośrednie stanowią te wydatki, które ponoszone są w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, tj. wydatki na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, związane z całokształtem działalności. Co do zasady kosztów takich nie można przypisać konkretnym przychodom, jak również ocenić szczegółowo stopnia ich wpływu na uzyskanie przychodów.

W myśl art. 15 ust. 4 updop, koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c. Natomiast na podstawie art. 15 ust. 4d updop, koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f - 4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów (art. 15 ust. 4e updop). (…)

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny sprawy, należy zauważyć, że powołany powyżej art. 15 ust. 4 updop, dotyczący rozliczania tzw. kosztów bezpośrednich nie dotyczy wydatków, o których mowa w art. 15 ust. 4g i 4h, tj. wynagrodzeń pracowniczych i związanych z nimi składek na ubezpieczenie społeczne, gdyż ustawodawca w tym zakresie przewidział odrębne regulacje dotyczące sposobu zaliczania ich do kosztów uzyskania przychodów.