Samochód firmowy używany prywatnie a koszty uzyskania przychodu

Przeczytaj także: Amortyzacja samochodu osobowego używanego prywatnie

Jakie wątpliwości wyjaśnił organ podatkowy?

Wnioskodawca w prowadzonej firmie wykorzystuje dwa samochody stanowiące środki trwałe działalności gospodarczej. Pierwszy służy jedynie wyjazdom służbowym, został zgłoszony do urzędu skarbowego na druku VAT-26 i jest dla niego prowadzona ewidencja przebiegu wykluczająca użytek prywatny. Drugi samochód używany jest zarówno w celach firmowych jak i prywatnych. Obydwa pojazdy są przedsiębiorcy niezbędne do prowadzenia firmy. Siedziba działalności mieści się przy tym pod adresem zamieszkania wnioskodawcy. Zadał on pytanie, czy amortyzacja obydwu samochodów może stanowić koszty uzyskania przychodu?
Czy deklaracja na gruncie VAT o służbowo-prywatnym użytku jednego samochodu, jak też pokrywanie się siedziby firmy z miejscem zamieszkania przedsiębiorcy ma jakiekolwiek znaczenie dla rozliczania wysokości innych kosztów związanych z bieżącą eksploatacją takiego pojazdu na gruncie podatku dochodowego? W przedmiotowej sprawie organ podatkowy zajął następujące stanowisko:

„(…) Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy.
Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:
• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.

Kliknij, aby powiekszyć

fot. algre - Fotolia.com

Samochód

Wnioskodawca może dokonywać odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych w postaci samochodów, w tym także od takiego pojazdu wykorzystywanego zarówno w celach firmowych jak i prywatnie.

Decydującym czynnikiem pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów jest zatem poniesienie go w celu osiągnięcia przychodu, przy czym każdy wydatek poza wyraźnie wskazanym w ustawie - wymaga indywidualnej oceny pod kątem adekwatnego związku z przychodami i racjonalności działania dla osiągnięcia przychodu. Przy kwalifikowaniu poniesionych wydatków, należy wziąć pod uwagę ich celowość oraz potencjalną możliwość przyczynienia się wydatku do osiągnięcia przychodu, a także racjonalność wydatków, to znaczy ich adekwatność do rzeczywistych potrzeb i zakresu prowadzonej działalności oraz konieczność ich poniesienia dla osiągnięcia przychodu. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ograniczają możliwości wykorzystywania w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej większej ilości środków transportu.

Warunkiem koniecznym dla uznania wydatków poniesionych na nabycie określonego składnika majątku, w tym przypadku samochodu osobowego, za koszt uzyskania przychodu jest jego wykorzystywanie na potrzeby i w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Podkreślenia wymaga fakt, że wykazanie związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wykorzystywaniem samochodu, a osiągniętym przychodem spoczywa na Wnioskodawcy. To on bowiem osiąga korzyści, polegające na możliwości zaliczenia wydatków poniesionych na nabycie samochodu osobowego i jego eksploatację do kosztów uzyskania przychodu i tym samym obniżeniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Brak jest zatem przeszkód prawnych aby podatnik w prowadzonej działalności gospodarczej wykorzystywał kilka samochodów osobowych, o ile jest to racjonalnie uzasadnione rodzajem prowadzonej przez niego działalności gospodarczej. Jeżeli zatem charakter prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej (np. jej rozmiar, sposób wykonywania usług itp.) uzasadnia wykorzystywanie w tej działalności gospodarczej dwóch środków transportu (samochodów osobowych), to (co do zasady) wydatki związane z tymi pojazdami – w ustawowych granicach – mogą stanowić koszty uzyskania przychodów tej działalności.

Zgodnie z przytoczonym art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wydatki wymienione przez ustawodawcę w art. 23 ww. ustawy, nawet jeżeli zostały poniesione w sposób celowy, nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów. W myśl art. 23 ust. 1 pkt 1 lit. b ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie innych niż grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym również wchodzących w skład nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanych części; wydatki te, zaktualizowane zgodnie z odrębnymi przepisami, pomniejszone o sumę odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 22h ust. 1 pkt 1, są jednak kosztem uzyskania przychodów przy określaniu dochodu z odpłatnego zbycia rzeczy określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d, oraz gdy odpłatne zbycie rzeczy i praw jest przedmiotem działalności gospodarczej, a także w przypadku odpłatnego zbycia składników majątku związanych z działalnością gospodarczą, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, bez względu na czas ich poniesienia.