Opodatkowanie umów cywilnoprawnych podatkiem dochodowym

Przeczytaj także: Umowa zlecenie: stawka podatku a drugi próg podatkowy

Zryczałtowany podatek dochodowy

Zryczałtowany podatek dochodowy wynosi 18% (art. 30 ust. 1 pkt 5a Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych), obliczany od kwoty osiągniętego przychodu.
Opodatkowanie zryczałtowanym podatkiem jest możliwe, jeżeli kwota wynagrodzenia określona w umowie nie przekracza 200 zł, a umowa została zawarta z osobą, która nie jest pracownikiem płatnika.



Płatnik pobiera zryczałtowany podatek dochodowy od przychodu, którego nie pomniejsza się o koszty uzyskania przychodu i o składki na ubezpieczenia społeczne. Kwoty wyliczonego zryczałtowanego podatku nie pomniejsza się też o składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Przykład 1.
Osoba nieposiadająca innego zatrudnienia podpisała umowę zlecenie, w której kwota należności za wykonane zlecenie została określona na 180 zł. Zleceniodawca - płatnik rozliczył umowę, stosując zryczałtowany podatek dochodowy. Składniki wynagrodzenia wynoszą:

Brutto: 180 zł
Zryczałtowany podatek dochodowy 18%: 32,40 → 32 zł
Składki na ubezpieczenie społeczne (zleceniobiorca): 20,27 zł
Składki na ubezpieczenie zdrowotne (zleceniobiorca): 14,38 zł
Składki na ubezpieczenie społeczne (płatnik): 32,74 zł

Kwota wynagrodzenia do wypłaty (180 zł - 20,27 zł - 14,38 zł - 32,00 zł): 113,35 zł

Po zakończeniu roku podatkowego płatnik ma obowiązek złożenia do końca stycznia we właściwym urzędzie skarbowym rocznej deklaracji PIT-8AR, w której zostaną wykazane wpłacone w ciągu roku kwoty zryczałtowanego podatku dochodowego.

Opodatkowanie umów cywilnoprawnych na zasadach ogólnych

Umowa cywilnoprawna, której kwota wynagrodzenia jest wyższa od 200 zł, podlega opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Nie ma znaczenia wartość należności wypłaconych w danym miesiącu (przy podziale wynagrodzenia na raty), lecz kwota należności, która jest określona w umowie.

Przykład 2.
Zleceniobiorca podpisał umowę zlecenia na okres dwóch miesięcy na kwotę 320 zł. Firma podzieliła wypłatę wynagrodzenia na 2 raty po 160 zł w każdym miesiącu. Przy opodatkowaniu tych należności został zastosowany podatek dochodowy obliczony na zasadach ogólnych, gdyż kwota wynagrodzenia określona w umowie jest wyższa niż 200 zł.

Przy opodatkowaniu na zasadach ogólnych stawka podatku również wynosi 18%, jednak w podstawie obliczenia podatku uwzględniana jest kwota kosztów uzyskania przychodów w wysokości 20% uzyskanego przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenie społeczne, do których zapłaty jest zobowiązany podatnik. Natomiast od ustalonej kwoty zaliczki na podatek dochodowy odejmowana jest składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 7,75% podstawy wymiaru.

Przykład 3.
Osoba nieposiadająca innego zatrudnienia podpisała umowę zlecenie, w której kwota należności za wykonane zlecenie została określona na 800 zł. Zleceniodawca - płatnik rozliczył umowę, stosując opodatkowanie na zasadach ogólnych. Wynagrodzenie zostało wyliczone następująco:

Brutto: 800,00 zł
Składki na ubezpieczenie społeczne

• zleceniobiorca: 90,08 zł
• płatnik: 145,52 zł

Składka na ubezpieczenie zdrowotne (podstawa 709,92 zł)

• 9% → 63,89 zł
• 7,75% → 55,02 zł

Wyliczenie podatku
709,92 zł x 20% = 141,98 zł
800 zł - (90,08 zł +141,98 zł) = 567,94 → 568,00 zł
568,00 zł x 18% = 102,24 zł
102,24 zł - 55,02 (ubezpieczenie zdrowotne 7,75%) = 47,22 → 47,00 zł

Kwota do wypłaty
800 zł - (90,08 zł + 63,89 zł + 47,00 zł) = 599,03 zł

Po zakończeniu roku podatkowego płatnik ma obowiązek przekazania do końca stycznia do właściwego urzędu skarbowego deklaracji PIT-4R, w której zostaną wykazane wpłacone w ciągu roku podatkowego kwoty zaliczek na podatek dochodowy. Natomiast w terminie do końca lutego zleceniodawca ma obowiązek przekazania zarówno zleceniobiorcy, jak i do urzędu skarbowego deklaracji PIT-11, na podstawie której podatnik - zleceniobiorca wykaże osiągnięte dochody w zeznaniu rocznym.

Umowa cywilnoprawna określająca wynagrodzenie w stawce godzinowej

W sytuacji gdy umowa cywilnoprawna zostaje podpisana z osobą, która nie jest pracownikiem płatnika, a wynagrodzenie jest określone jako iloczyn przepracowanych godzin i określonej w umowie stawki za godzinę pracy, to do rozliczenia takiej umowy należy zastosować opodatkowanie na zasadach ogólnych. Zryczałtowana forma opodatkowania nie może zostać użyta, gdyż umowa nie zawiera konkretnej kwoty wynagrodzenia, a jedynie stawkę za godzinę realizacji zlecenia. Kwota należności jest uzależniona zatem od liczby wypracowanych godzin.

Przykład 4.
Umowa zlecenia została zawarta z osobą, która nie jest pracownikiem płatnika, ale posiada zatrudnienie w innej firmie z wynagrodzeniem wyższym od minimalnego. Z umowy zlecenie podlega obowiązkowo tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. W umowie została określona stawka za godzinę w wysokości 15 zł. W danym miesiącu zleceniobiorca przepracował 12 godzin. Wynagrodzenie zostało wyliczone następująco:

Brutto: 15 zł x 12 godzin = 180 zł
Składka na ubezpieczenie zdrowotne

• 9% → 16,20 zł
• 7,75% → 13,95 zł

Koszty uzyskania przychodów:
180 zł x 20% = 36 zł
Wyliczenie podatku
180,00 zł -36 zł = 144,00 zł
144,00 zł x 18% = 25,92 zł
25,92 zł - 13,95 (ubezpieczenie zdrowotne 7,75%) = 11,97 → 12,00 zł

Kwota do wypłaty
180,00 zł - (16,20 zł + 12,00 zł) = 151,80 zł