Korekta sprzedaży w ramach odwrotnego obciążenia

Przeczytaj także: Konsekwencje błędnego rozliczenia VAT od usług budowlanych

Przypomnijmy, rozliczenie VAT w ramach tzw. odwrotnego obciążenia oznacza, że zobowiązanym do rozliczenia tego podatku jest nie sprzedawca (jak ma to miejsce w większości przypadków) a nabywca danego towaru. Katalog towarów, do których system odwrotnego obciążenia ma zastosowanie, znalazł się w załączniku nr 11 do ustawy o VAT. Nie można także zapominać, że taki system rozliczenia podatku ma zastosowanie jedynie wówczas, gdy sprzedawca jest czynnym podatnikiem VAT, a sama dostawa nie korzysta ze zwolnienia z VAT określonego w art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o VAT (a więc przewidzianego dla dostawy towarów używanych), zaś nabywcą jest podatnik (w tym także korzystający ze zwolnienia; mówi o tym art. 17 ust. 1 pkt 7 ustawy o VAT).

Na okoliczność dokonania takiej dostawy sprzedawca wystawia fakturę, na której nie wykazuje kwoty podatku lecz podaje informację, aby rozliczył go nabywca (poprzez użycie zwrotu „odwrotne obciążenie”). Podobnie jak i inne transakcje, także i te niekiedy mogą wymagać korekt (np. wskutek zwrotu towaru, uznania reklamacji czy też popełnienia błędu na fakturze pierwotnej).

Niestety przepisy ustawy o VAT nie wskazują, w jakim okresie sprzedawca winien taką korektę rozliczyć. Przypomnijmy bowiem, że art. 29a ust. 13 ustawy o VAT wymaga, że sprzedawca co do zasady musi posiadać potwierdzenie odbioru przez nabywcę faktury korygującej zmniejszającej wartości z faktury pierwotnej, aby móc ją uwzględnić w swoim rozliczeniu. Niemniej regulacje te mają zastosowanie jedynie do faktur z wykazaną kwotą podatku. Na fakturach dokumentujących dostawę towarów w ramach odwrotnego obciążenia natomiast kwoty podatku nie ma. To z kolei prowadzi do wniosku, że regulacje te nie powinny tutaj mieć zastosowania.

Stąd też słusznie rodzi się pytanie, jak ową korektę sprzedawca winien rozliczyć?

Niestety w ustawie o VAT nie ma żadnych regulacji mówiących, w którym okresie rozliczeniowym uwzględnić korekty faktur, które nie wymagają uzyskania potwierdzenia ich odbioru przez kontrahenta. Zdaniem autora istotny będzie tutaj powód wystawienia takiej korekty.

I tak, jeżeli faktura korygująca nie wynika z błędu, zaś dokumentuje jedynie zdarzenie w postaci zwrotu towaru, udzielenia dodatkowego rabatu, uznania reklamacji itp., najwłaściwszym wydaje się być jej rozliczenie w okresie, w którym owo zdarzenie, udokumentowane fakturą korygującą, wystąpiło (a więc np. w okresie zwrotu towaru).
Jeżeli natomiast powodem wystawienia korekty jest naprawa błędów popełnionych przy wystawieniu faktury korygującej (np. błąd w cenie, zła ilość itp.), zasadne zdaje się być rozliczenie korekty w miesiącu, w którym była rozliczona faktura pierwotna.

Niemniej z uwagi na to, że przepisy kwestii tej nie regulują, można by się pokusić o stwierdzenie, aby korektę taką sprzedawca rozliczył każdorazowo w okresie jej wystawienia. Organy podatkowe nie powinny powyższego raczej kwestionować tym bardziej, że po stronie sprzedawcy wystawienie takiej faktury korygującej nie powoduje zarówno zwiększenia jak i zmniejszenia zobowiązania podatkowego w podatku od towarów i usług (jako że faktury te nie zawierają kwoty podatku, a więc na tle VAT korekta taka jest dla sprzedawcy neutralna podatkowo).