Kłopotliwy samochód osobowy w podatku dochodowym w 2014 r.

Przeczytaj także: Podatek dochodowy 2014: nowa definicja samochodu osobowego

Taki zabieg ustawodawcy wywołuje obecnie różne wątpliwości, jakie przepisy do którego auta należy stosować. Załóżmy bowiem przykładowo, że podatnik prowadzący księgi rachunkowe posiada samochód, który przed 01 kwietnia 2014 r. był traktowany jako ciężarowy, zaś obecnie na gruncie podatku dochodowego spełnia definicję auta osobowego. Jego wartość rynkowa przekracza 20 tys. euro. Dla samochodu tego w styczniu 2014 r. przedsiębiorca wykupił polisę AC, którą to zgodnie z przyjętymi zasadami rozlicza w kosztach proporcjonalnie do okresu trwania umowy ubezpieczeniowej (po 1/12 za każdy miesiąc). Czy obecnie składkę AC z tytułu ubezpieczenia tego samochodu winien on w części wyłączyć z kosztów uzyskania przychodu?

Powyższa wątpliwość powstaje z uwagi na ograniczenie określone w art. 23 ust. 1 pkt 47 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i art. 16 ust. 1 pkt 49 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z tymi przepisami do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczyć składek na ubezpieczenie samochodu osobowego w wysokości przekraczającej ich część ustaloną w takiej proporcji, w jakiej pozostaje równowartość 20.000 euro w wartości samochodu przyjętej dla celów ubezpieczenia. Równowartość tej kwoty przelicza się na złote według kursu:

• sprzedaży walut obcych ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia - w przypadku podatników płacących PIT,
• średniego euro ogłaszanego przez NBP z dnia zawarcia umowy ubezpieczenia - w przypadku podatników płacących CIT.

Zmiany definicji samochodów osobowych podaliśmy w artykule: Podatek dochodowy 2014: nowa definicja samochodu osobowego. Przypomnijmy, że z początkiem kwietnia 2014 r. ustawodawca objął nią część samochodów, które wcześniej były traktowane jako ciężarowe (rodzi się przy tym zasadne pytanie o prawidłowość postępowania ustawodawcy; wprowadził on bowiem w podatkach dochodowych w trakcie roku przepisy działające na niekorzyść podatników). Z taką też sytuacją mamy do czynienia w opisanym przykładzie. Nasz przedsiębiorca posiada samochód, który przed 01 kwietnia 2014 r. był traktowany jako ciężarowy, co z kolei oznacza że nie miały do niego zastosowania ograniczenia dotyczące samochodów osobowych. Niemniej sytuacja ta zmieniła się z chwilą znowelizowania definicji samochodu osobowego. Jak zatem przedsiębiorca winien się zachować?

Odpowiedzi na to pytanie należy szukać w art. 14 ustawy z dnia 7 lutego 2014 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 312), która to jednocześnie wprowadziła do ustaw o podatkach dochodowych nową definicję samochodu osobowego.
Ust. 1 tej regulacji mówi, iż znowelizowane przepisy ustaw o podatkach dochodowych stosuje się do samochodów osobowych:

1. nabytych lub wytworzonych przez podatnika od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy;
2. używanych na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze zawartej od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy.

Jak już zostało to wyżej podkreślone, wspomniana ustawa weszła w życie (z pewnymi wyjątkami) z dniem 01 kwietnia 2014 r. Podatnik z naszego przykładu zaś samochód nabył wcześniej. W związku z tym nowa definicja samochodu osobowego dla takiego pojazdu nie ma zastosowania. Jeżeli zatem przed 01 kwietnia 2014 r. samochód ten nie spełniał warunków do uznana go za samochód osobowy, to również po tej dacie na potrzeby podatku dochodowego jest on samochodem innym niż osobowy, co w efekcie powoduje, że przytoczone wyżej ograniczenia wynikające z art. 23 ust. 1 pkt 47 updof i art. 16 ust. 1 pkt 49 updop nie mają do niego zastosowania.