Samochody osobowe 2014: system korekt zamiast zwolnienia z VAT

Przeczytaj także: Pełne odliczenie VAT 2014 od samochodu a dodatkowy przegląd VAT-2

Przypomnijmy, zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 20 rozporządzenia w sprawie zwolnień z VAT, do końca marca 2014 r. zwolniona była z tego podatku dostawa samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych przez podatników, którym przy nabyciu tych pojazdów przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego w wysokości 50% lub 60% kwoty podatku:
a) określonej w fakturze lub
b) wynikającej z dokumentu celnego, z uwzględnieniem kwot wynikających z decyzji, o których mowa w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 34 ustawy, lub
c) należnego z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, lub
d) należnego od dostawy towarów, dla której podatnikiem jest nabywca
- nie więcej jednak niż odpowiednio 5.000 zł lub 6.000 zł.

Z dniem 01 kwietnia 2014 r. jednakże zwolnienie to z rozporządzenia zniknęło (przytoczony przepis został uchylony). Ponadto poczynając od 2014 r. z ustawy w zasadzie zniknęło także zwolnienie w zakresie dostawy towarów używanych (obecnie tyczy się ono jedynie bardzo wąskiej grupy podatników).

Dodatkowo 01 kwietnia 2014 r. ustawodawca wprowadził nowe, bardziej restrykcyjne zasady rozliczania VAT od zakupu, importu czy wytworzenia samochodów a także ich najmu, leasingu, dzierżawy oraz ponoszonych wydatków związanych z ich używaniem i eksploatacją (w tym dotyczących zakupu paliwa służącego do ich napędu).

Niemniej na otarcie łez wprowadził on do ustawy nowy system korekt, który na etapie sprzedaży takich pojazdów (dodajmy opodatkowanej wg stawki podstawowej) pozwala odzyskać część podatku naliczonego. Oczywiście nie ma róży bez kolców. Nowy system korekt bowiem także pozbawia części prawa do odliczenia, przy czym o ile zwiększenie wartości odliczanego VAT poprzez nowy system korekt jest przywilejem, tak jego zmniejszenie to już obowiązek podatników. Chodzi tutaj oczywiście o nowy art. 90b ustawy o VAT.

Przepis ten w ust. 1 wskazuje, że jeżeli podatnik nabył pojazd samochodowy (czyli samochód osobowy lub inny pojazd o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony, z wyłączeniem pojazdów konstrukcyjnie przeznaczonych do przewozu co najmniej 10 osób):

1. z pełnym prawem do odliczenia VAT w związku z przeznaczeniem go do wykorzystywania wyłącznie w działalności gospodarczej, a następnie zmieni jego przeznaczenie i będzie wykorzystywał ten pojazd również do innych celów niż działalność gospodarcza – jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu,
2. z ograniczonym do 50% prawem do odliczenia, a następnie zmieni jego przeznaczenie i będzie wykorzystywał go wyłącznie w działalności gospodarczej bądź dokona jego sprzedaży – jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Stosownych korekt dokonuje się, jeżeli zmiana przeznaczenia pojazdu nastąpi w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym został on odpowiednio nabyty, dokonano jego importu lub oddano do używania. Jeżeli zaś wartość początkowa takiego pojazdu nie przekracza 15 000 zł, korekty dokonuje się, jeżeli wymienione wyżej zmiany nastąpiły w okresie 12 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania dany pojazd samochodowy.

W przytoczonej regulacji zatem ustawodawca w pewien sposób „zrekompensował” podatnikom likwidację zwolnienia przy sprzedaży samochodów z częściowym odliczeniem VAT. Zgodnie bowiem z powyższym, w przypadku sprzedaży takiego pojazdu (przy nabyciu którego przysługiwało ograniczone prawo do odliczenia VAT), pod warunkiem że nastąpi ona we wskazanych wyżej okresach korekty, podatnik będzie mógł odzyskać część podatku nieodliczonego od zakupu. Ustawodawca przyjął tutaj, że sprzedaż takiego pojazdu jest równoznaczna ze zmianą jego wykorzystywania z tzw. „mieszanego” na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej (które daje prawo do odliczenia pełnej kwoty podatku).

Oczywiście odzyskać nie da się całej kwoty wcześniej nieodliczonego VAT. Korekta ta bowiem przysługuje proporcjonalnie jedynie za miesiące, które pozostały licząc od sprzedaży samochodu do końca okresu korekty. Należy jej dokonać w deklaracji za okres, w którym sprzedaż nastąpiła.

Wskazany system korekt stosuje się w odniesieniu do pojazdów nabytych (czy zaimportowanych bądź wytworzonych) od 01 kwietnia 2014 r. Na zasadzie wyjątku tyczy się ona także pojazdów nabytych (zaimportowanych, wytworzonych) także wcześniej, ale wyłącznie w przypadku ich sprzedaży.