Nowa korekta podatku VAT od samochodów "osobowych" 2014

Przeczytaj także: Problem z rozliczeniem VAT od samochodów "osobowych" 2014

Wspomniana wyżej korekta znalazła się w nowo dodanym art. 90b ustawy o VAT. Przepis ten z jednej strony wskazuje, kiedy podatnik jest obowiązany do dokonania korekty podatku naliczonego, z drugiej zaś mówi, kiedy podatnik jest do takiej korekty uprawniony (a więc może z niej skorzystać ale nie musi). Jak nietrudno się domyślić, obowiązkowa jest korekta na minus podatku naliczonego, zaś dobrowolna korekta na plus. Owa korekta jest stosowana, gdy zmienia się cel wykorzystywania danego pojazdu samochodowego z wykorzystywania go do celów mieszanych na wykorzystywanie wyłącznie do celów firmowych i odwrotnie.

I tak ust. 1 wskazanej wyżej regulacji mówi, że w przypadku gdy w ciągu 60 miesięcy, licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania pojazd samochodowy:

1. wykorzystywany wyłącznie do działalności gospodarczej (czyli w sytuacji, gdy podatnik ma 100% prawo do odliczenia VAT), nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie do celów działalności gospodarczej i do celów innych niż działalność gospodarcza, podatnik jest obowiązany do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu;
2. w odniesieniu do którego kwotę podatku naliczonego stanowiła kwota 50% VAT od nabycia, importu, czy wytworzenia, nastąpi zmiana jego wykorzystywania na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, podatnik jest uprawniony do dokonania korekty kwoty podatku naliczonego odliczonej przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tego pojazdu.

Jeżeli wartość początkowa takiego pojazdu nie przekracza 15 tys. zł - okres korekty wynosi 12 miesięcy licząc od miesiąca, w którym odpowiednio nabyto, dokonano importu lub oddano do używania ten pojazd samochodowy.

Warto także pamiętać, że jeśli dany pojazd samochodowy jest przez podatnika wykorzystywany zarówno do czynności zwolnionych (a więc nie dających prawa do odliczenia podatku naliczonego) jak i opodatkowanych, wskazana wyżej korekta winna uwzględniać proporcję VAT określoną w art. 90 ustawy.

Kiedy następuje zmiana sposobu wykorzystywania pojazdu samochodowego? Będzie tak m.in. w przypadku, gdy dany pojazd samochodowy, nie dający automatycznie prawa do pełnego odliczenia VAT (np. posiadający homologację auta ciężarowego o ładowności powyżej 500 kg, czy też mający stary przegląd VAT-2) podatnik zgłosi do urzędu oraz zaprowadzi dla niego ewidencję przebiegu wraz ze spisaniem zasad używania, które wykluczą jego wykorzystywanie na cele inne niż związane z prowadzoną działalnością, czy też gdy zaprzestanie prowadzenia ewidencji i pojazd taki wygłosi.

Także sprzedaż samochodu może skutkować prawem do odliczenia większej kwoty podatku VAT.
Jak bowiem mówi art. 90b ust. 2 ustawy o VAT, gdy w okresie korekty nastąpi sprzedaż pojazdu samochodowego, uznaje się, że jego wykorzystywanie zostało zmienione na wykorzystywanie wyłącznie do działalności gospodarczej, aż do końca okresu korekty. Jest to bardzo ważny zapis, który ma zastosowanie także do samochodów nabytych przed wejściem w życie nowych przepisów, a w stosunku do których podatnik mógł odliczyć jedynie częściowo podatek naliczony. Obecnie sprzedaż takich pojazdów jest w zasadzie każdorazowo obarczona podstawową stawką podatku. Ustawodawca zatem uznał, że podatnik odliczający przy jego zakupie przykładowo jedynie 50% kwoty podatku naliczonego, a następnie go sprzedając, może niejako "odzyskać" część nieodliczonego przy zakupie podatku liczony proporcjonalnie za czas od sprzedaży do końca okresu korekty.

Ważne
Korekta VAT w związku ze zmianą wykorzystywania pojazdu winna zostać dokonana w deklaracji za okres rozliczeniowy, w którym ta zmiana występuje, w kwocie proporcjonalnej do pozostałego okresu korekty.
Przepisy nie określają przy tym, w której pozycji deklaracji VAT korektę taką należy wykazać. Zdaniem autora najlepsza do tej czynności wydaje się pozycja, w której ujmowane są korekty w związku z tzw. proporcją VAT, a więc dokonywane na podstawie art. 91 ustawy.

W zasadzie można pokusić się o stwierdzenie, że nowy system korekt jest bardzo zbliżony do zasad korygowania VAT w związku ze zmianą przeznaczenia towaru (co reguluje art. 91 ustawy), przy czym w przypadku zmiany celu wykorzystywania pojazdu samochodowego okres korekty liczy się w miesiącach, podczas gdy korekty dokonywane na podstawie art. 91 liczone są w latach (za wyjątkiem tych składników majątku, których okres korekty wynosi 12 miesięcy).

Nowe regulacje dotyczące korekty VAT w związku ze zmianą sposobu wykorzystywania samochodów są stosowane do pojazdów nabytych, importowanych czy wytworzonych od dnia 01 kwietnia 2014 r. Na zasadzie wyjątku jednakże podatnicy mogą "odzyskać" część nieodliczonego VAT od samochodów posiadanych już wcześniej (które nie dały pełnego prawa do odliczenia podatku naliczonego), ale tylko w przypadku ich sprzedaży w podanych wyżej okresach korekty.