Samochód ciężarowy 2014: pełne odliczenie VAT gdy ewidencja

Przeczytaj także: Samochód z kratką 2014 wraca do łask dzięki odliczeniu VAT

Wspomniana ustawa w sposób zasadniczy modyfikuje obecnie obowiązujący art. 86a ustawy o podatku VAT. Można nawet pokusić się o stwierdzenie, że określa go zupełnie na nowo. Przypomnijmy przy tym, że przepis ten obowiązuje dopiero od początku roku 2014, a więc niespełna trzy miesiące. Jak widać fiskusowi bardzo się spieszy, aby ograniczyć prawo podatników do odliczenia podatku VAT.

Warto przy tym na wstępie wskazać, że w słowniczku ustawy o VAT (znajdującym się w art. 2) mocą ustawy nowelizującej ustawodawca umieści definicję pojazdu samochodowego. Otóż będą to pojazdy samochodowe w rozumieniu przepisów o ruchu drogowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 tony (oczywiście definicja ta ma zastosowanie jedynie w zakresie przepisów VAT-owskich).

Znowelizowany art. 86a ustawy o VAT na samym początku wskazuje zaś, że co do zasady podatnikowi będzie przysługiwać prawo do odliczenia 50% kwoty podatku VAT z tytułu nie tylko transakcji zakupu pojazdu samochodowego (w tym także WNT czy importu samochodu), jego wytworzenia, czy też najmu, leasingu bądź innej umowy o podobnym charakterze, ale także wszelkich wydatków związanych z jego eksploatacją (nie tylko części ale także i usługi, płyny eksploatacyjne itp.), w tym także 50% podatku należnego wykazanego przez podatnika od czynności, dla których on jest podatnikiem obowiązanym do rozliczenia podatku VAT.

Ograniczeń wskazanych wyżej nie będzie się stosować natomiast:

1. w przypadku gdy pojazdy samochodowe są:
   a) wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub
   b) konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie;
2. do towarów montowanych w pojazdach samochodowych i do związanych z tymi towarami usług montażu, naprawy i konserwacji, jeżeli przeznaczenie tych towarów wskazuje obiektywnie na możliwość ich wykorzystywania wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika.

„Udowodnienie” wykorzystywania pojazdów wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika będzie tutaj następować w dwojaki sposób:

1. jeżeli sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub
2. jeżeli konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Wystarczy spełnienie jednego z wyżej wymienionych warunków, aby samochód był „wykorzystywany wyłącznie na potrzeby działalności gospodarczej”. Niemniej powyższe nie będzie łatwe.

Otóż warunek drugi dotyczy tylko ściśle określonych pojazdów. Te zostały wymienione w ust. 9 znowelizowanego art. 86a ustawy o VAT. I tak mieszczą się tutaj:

1. pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, mające jeden rząd siedzeń, który oddzielony jest od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą:
   a) klasyfikowane na podstawie przepisów o ruchu drogowym do podrodzaju: wielozadaniowy, van lub
   b) z otwartą częścią przeznaczoną do przewozu ładunków;
2. pojazdy samochodowe, inne niż samochody osobowe, które posiadają kabinę kierowcy z jednym rzędem siedzeń i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu;
3. pojazdy specjalne, które spełniają również warunki zawarte w odrębnych przepisach, określone dla następujących przeznaczeń:
   a) agregat elektryczny/spawalniczy,
   b) do prac wiertniczych,
   c) koparka, koparko-spycharka,
   d) ładowarka,
   e) podnośnik do prac konserwacyjno-montażowych,
   f) żuraw samochodowy

– jeżeli z dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym wynika, że dany pojazd jest pojazdem specjalnym.
Spełnienie wymagań określonych wyżej w pkt 1 i 2 stwierdza się na podstawie dodatkowego badania technicznego przeprowadzonego przez okręgową stację kontroli pojazdów (będą przy tym honorowane „stare badania”), potwierdzonego zaświadczeniem wydanym przez tę stację, oraz dowodu rejestracyjnego pojazdu zawierającego odpowiednią adnotację o spełnieniu tych wymagań (czyli w uproszczeniu mówiąc, tak jak było to do końca roku 2013, gdzie samochody miały robione dodatkowe przeglądy za 50 zł). W przypadku pkt 3 natomiast spełnienie wymagań stwierdza się na podstawie dokumentów wydanych zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, że nowe regulacje są bardziej restrykcyjne od tych z roku 2013 i lat wcześniejszych. Zgodnie bowiem z nowymi regulacjami z automatu jako auta ciężarowe o DMC do 3,5 tony, które dają prawo do pełnego odliczenia podatku VAT, traktowane będą jedynie te, które mają jeden rząd siedzeń. Przypomnijmy, że do końca roku 2013 zaś wśród „samochodów ciężarowych” na potrzeby VAT-u mieściły się także:

• pojazdy samochodowe mające więcej niż jeden rząd siedzeń, które oddzielone były od części przeznaczonej do przewozu ładunków ścianą lub trwałą przegrodą i u których długość części przeznaczonej do przewozu ładunków, mierzona po podłodze od najdalej wysuniętego punktu podłogi pozwalającego postawić pionową ścianę lub trwałą przegrodę pomiędzy podłogą a sufitem do tylnej krawędzi podłogi, przekracza 50% długości pojazdu – a więc istotne tutaj było to, aby część ładunkowa była większa od części pasażerskiej;
• pojazdy samochodowe, które miały otwartą część przeznaczoną do przewozu ładunków – nie było zatem mowy o liczbie rzędów siedzeń;
• pojazdy samochodowe, które posiadały kabinę kierowcy i nadwozie przeznaczone do przewozu ładunków jako konstrukcyjnie oddzielne elementy pojazdu – także nie miała znaczenia liczba rzędów siedzeń

Wymienione wyżej pojazdy z dniem 1 kwietnia nie będą z zasady uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej. To z kolei oznacza, że podatnik zamierzający odliczać pełny podatek VAT od ich zakupu, najmu, leasingu czy eksploatacji, będzie musiał wykonywać dodatkowe czynności dokumentacyjne.

Czynności te, to m.in. prowadzenie ewidencji przebiegu takiego pojazdu, która wykluczy jego wykorzystywanie na cele prywatne. Trzeba jednak pamiętać, że taka ewidencja ma być jedynie dodatkowym potwierdzeniem tego faktu, zaś sposób wykorzystywania jedynie służbowo tych pojazdów winien wynikać z ustalonych przez podatnika zasad ich używania. Niestety ustawodawca w zakresie określania tych zasad nie zawarł żadnych dodatkowych regulacji. Nie wskazał nawet, jaką formę owe zasady winny przyjąć.