Przeniesienie środka trwałego pomiędzy firmami małżonków

Przeczytaj także: Środek trwały: zniesienie współwłasności

Nie ma przy tym przeszkód, aby po pewnym czasie dany składnik majątku będący środkiem trwałym w firmie męża (w postaci chociażby samochodu) został przeniesiony do firmy żony i od momentu przeniesienia służył prowadzonej przez nią działalności gospodarczej.

Na gruncie podatku dochodowego postępowanie takie będzie neutralne podatkowo. Przekazanie nieodpłatne (czyli przykładowo darowizna) nie jest odpłatnym zbyciem, a to oznacza że nie będzie stanowiło dla męża przychodu z działalności gospodarczej. Niemniej winien on zaprzestać amortyzacji tego składnika majątku (chyba że ten w całości zamortyzował się już wcześniej).

Po stronie żony (jako otrzymującej składnik majątku) nie powstanie tutaj przychód, gdy między małżonkami występuje wspólność majątkowa.

Niemniej żona „przejmując” przedmiotowy środek trwały, musi pamiętać o kilku istotnych ograniczeniach wynikających z ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (art. 22g ust. 12 pkt 5 i art. 22h ust. 3), a dotyczących amortyzacji tego środka trwałego oraz ustalenia jego wartości początkowej.

Otóż zgodnie z tymi regulacjami żona, przejmując środek trwały, winna w tej samej wysokości określić jego wartość początkową, jaka była przyjęta wcześniej u męża, a także przyjąć tę samą metodę amortyzacji. Będzie musiała także uwzględnić dokonane wcześniej przez męża odpisy amortyzacyjne od tego środka trwałego (a jeżeli składnik majątku został już całkowicie prze męża zamortyzowany, żona nie będzie mogła go amortyzować na nowo). W uproszczeniu można zatem powiedzieć, że pomimo „zmiany właściciela” danego składnika majątku, w zasadach jego amortyzacji nic się nie zmienia.

Powyższe postępowanie potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 13.06.2011 r. nr ITPB1/415-284/11/RR wskazując:

„(…) W przypadku, gdy jeden z małżonków przejmie do swojej działalności składnik majątkowy wykorzystywany wcześniej (amortyzowany) w działalności współmałżonka, wartość początkową środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych ustala w wysokości wartości początkowej określonej w ewidencji (wykazie) współmałżonka wykorzystującego dotychczas ten składnik w swojej działalności gospodarczej, podobnie jak ma to miejsce w przypadku zmiany działalności wykonywanej samodzielnie przez jednego z małżonków na działalność wykonywaną samodzielnie przez drugiego z małżonków. Małżonek przejmujący składnik majątkowy wykorzystywany dotychczas w działalności gospodarczej współmałżonka powinien – jeśli wartość początkowa środka trwałego nie została jeszcze w pełni zamortyzowana - dokonywać odpisów amortyzacyjnych z uwzględnieniem dotychczasowej wysokości odpisów oraz kontynuować metodę amortyzacji przyjętą przez współmałżonka wykorzystującego dotychczas tenże składnik.

Należy podkreślić, że odpisy amortyzacyjne dokonywane przez jednego z małżonków (pomiędzy którymi istnieje ustrój wspólności majątkowej) mają bezpośredni wpływ na wysokość dochodu osiągniętego z tytułu prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, który to dochód jest dochodem wspólnym małżonków. Nie jest więc uzasadnione powtórne zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów tego samego wydatku, poniesionego ze wspólnego majątku małżonków, tym razem w działalności drugiego małżonka (z której dochód również będzie dochodem wspólnym), nie jest zatem możliwa dwukrotna (200%) amortyzacja tej samej wartości niematerialnej i prawnej lub tego samego środka trwałego.(…)

W sytuacji gdy Wnioskodawczyni przejmie środek trwały w pełni zamortyzowany, nie będzie również miała prawa dokonywać odpisów amortyzacyjnych z tytułu używania tego środka trwałego.(…)”

Niemniej działanie polegające na przeniesieniu danego składnika majątku pomiędzy firmami małżonków, może być niekiedy korzystne podatkowo. Będzie tak w sytuacji, gdy jedno z małżonków płaci podatek z firmy od uzyskanego dochodu, a drugie rozlicza się formą zryczałtowaną. Sprzedaż w pełni zamortyzowanego środka trwałego spowoduje bowiem, że de facto podatek trzeba tutaj zapłacić od wartości uzyskanego przychodu z takiej sprzedaży. Niemniej w przypadku ryczałtu ewidencjonowanego stawka podatku od sprzedaży środków trwałych wynosi co do zasady 3%, gdzie przy rozliczeniu podatku od dochodu będzie to 18%, 19% lub nawet 32% w zależności od wybranej formy opodatkowania oraz uzyskiwanego dochodu.

Przesunięcie składnika majątku z firmy męża do firmy żony (bądź odwrotnie) należy udokumentować protokołem przekazania zawierającym m.in. dane identyfikujące składnik majątku, jego wartość początkową, metodę amortyzacji, a także sumę dokonanych odpisów amortyzacyjnych.