Zaliczki uproszczone a prowadzenie księgi przychodów i rozchodów

Przeczytaj także: Korekta kosztów gdy uproszczone zaliczki na podatek dochodowy

Podatnicy prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą mogą wpłacać na podatek dochodowy zaliczki miesięczne w danym roku podatkowym w uproszczonej formie.

Podstawę obliczenia takiej zaliczki stanowi wykazany przez przedsiębiorcę dochód z firmy w zeznaniu podatkowym złożonym w roku poprzedzającym dany rok podatkowy albo w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata, jeżeli w pierwszym ze wskazanych zeznań podatnik nie wykazał dochodu albo też wykazał go w wysokości nieprzekraczającej kwoty niepowodującej obowiązku zapłaty podatku wynikającej z pierwszego przedziału skali podatkowej (3 089 zł). Jeżeli sytuacja taka powtórzyła się także w roku podatkowym poprzedzającym dany rok podatkowy o dwa lata (czyli brak dostatecznie wysokiego dochodu), wybór uproszczonego sposobu wpłacania zaliczek na podatek nie jest możliwy.

Jak nietrudno policzyć, w przypadku uproszczonych zaliczek na podatek za rok 2014 istotny będzie co do zasady dochód z roku 2012 (zeznanie za ten rok podatkowy było bowiem składane w roku 2013). Jeżeli jednak wykazany w zeznaniu za ten rok dochód nie będzie odpowiednio wysoki, istotne będą dane za rok 2011.

Na podstawie powyższego dochodu należy obliczyć podatek wg zasad przypisanych do danej formy opodatkowania, obowiązujących podatnika w roku 2014 (a więc wg obowiązującej w tym roku skali podatkowej, bądź wg stawki liniowej). Miesięczna zaliczka na podatek w roku 2014 będzie określona w wysokości 1/12 kwoty tak ustalonego dochodu. Zaliczkę tę pomniejsza się przy tym o zapłaconą w danymi miesiącu przez podatnika składkę na ubezpieczenie zdrowotne tak samo, jakby to miało miejsce przy „zwykłym” sposobie ustalania zaliczek.

Co za tym idzie, przy wyborze takiego sposobu rozliczania zaliczki na podatek dochodowy, podatnik w ogóle nie bierze pod uwagę uzyskiwanych przychodów oraz ponoszonych kosztów roku bieżącego, zaś całe obliczenia opiera na historycznych wartościach liczbowych.

O wyborze wpłacania zaliczek w sposób uproszczony trzeba oczywiście powiadomić właściwego naczelnika urzędu skarbowego. W stosunku do roku 2014 podatnicy mają na to czas do 20 lutego. Oczywiście zawiadomienia nie składają ci, którzy z zaliczek uproszczonych korzystali w roku ubiegłym i nadal zamierzają z nich korzystać.

Niemniej wybór zaliczek uproszczonych nie oznacza, że podatnicy tacy nie muszą prowadzić ewidencji podatkowych na potrzeby podatku dochodowego (pomimo faktu, że w trakcie roku ewidencje te nie będą określały wartości dochodu). Zgodnie bowiem z art. 24a ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne, spółki cywilne osób fizycznych, spółki jawne osób fizycznych oraz spółki partnerskie wykonujące działalność gospodarczą, są obowiązane prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów albo księgi rachunkowe, zgodnie z odrębnymi przepisami.

Sposób wprowadzenia księgi podatkowej został określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów, do którego to podatnicy prowadzący tego rodzaju ewidencję muszą się stosować. Co ważne, w rozporządzeniu tym ustawodawca nie wskazał odrębnego sposobu prowadzenia księgi przez przedsiębiorców wpłacających zaliczki uproszczone.

Przytoczonej wyżej rozporządzenie wskazuje zaś m.in., że podatnicy są obowiązani założyć księgę na dzień 1 stycznia roku podatkowego lub na dzień rozpoczęcia działalności w ciągu roku podatkowego.
Podstawowym obowiązkiem jest tutaj także bieżące zapisywanie w księdze poszczególnych zdarzeń gospodarczych.

Załącznik do rozporządzenia wskazuje przy tym, że po zakończeniu miesiąca wpisy dokonane w danym miesiącu należy podkreślić, a dane z poszczególnych kolumn księgi zsumować. Wynikłe z podsumowania kwoty należy podkreślić. Podatnik może pod podsumowaniem danego miesiąca wpisać w poszczególnych kolumnach sumy od początku roku do miesiąca poprzedzającego dany miesiąc i w kolejnej pozycji wpisać w poszczególnych kolumnach sumę od początku roku.

Reasumując, mimo wpłacania uproszczonych zaliczek na podatek dochodowy, przedsiębiorca nie może zaniedbać swoich obowiązków w zakresie prowadzenia odpowiedniej dokumentacji podatkowej. Nawet przy tego typu zaliczkach dokumentacja taka musi być prowadzona na bieżąco. Niedopełnienie tego obowiązku może zaś skutkować niemiłą konsekwencją w postaci kary z kodeksu karnego skarbowego.