Podatek VAT 2014: obowiązkowy NIP na fakturze?

Przeczytaj także: Zasady wystawiania faktur elektronicznych: kontrola biznesowa

Definicja faktury w ustawie o VAT
Na dzień dzisiejszy ani przepisy ustawy o podatku od towarów i usług, ani rozporządzenia w sprawie fakturowania nie zawierają definicji pojęcia faktura, nie mówiąc już o fakturze elektronicznej. Fakt niedoprecyzowania tych określeń często przysparzał podatnikom wielu problemów. Na szczęście (albo nieszczęście), w zapisach znowelizowanej ustawy o VAT znajdziemy definicję obu tych pojęć.

Zgodnie z art. 2 pkt 31 ustawy, za fakturę należy uważać dokument w formie papierowej lub elektronicznej, zawierający dane wymagane ustawą i przepisami wydanymi na jej podstawie. Natomiast, jak wskazuje art. 2 pkt 32, fakturą elektroniczną jest dokument w formie elektronicznej, wystawiony i otrzymany w dowolnym formacie elektronicznym.

Jakie są konsekwencje wprowadzenia wspomnianej definicji faktury? Przede wszystkim, zgodnie z tak sformułowanym przepisem, za fakturę można uznać każdy dokument, który zawiera przewidziane w ustawie dane. Należy zaznaczyć, iż nie ma już znaczenia nazwa takiego dowodu. W związku z omawianymi zmianami, mogą zmienić się interpretacje indywidualne traktujące choćby o możliwości odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług od faktur, na których nie zamieszczono NIP-u nabywcy.

Obecnie brak NIP-u nie jest przeszkodą
Aktualnie w interpretacjach wydawanych przez organy skarbowe przeważa pogląd, iż najważniejszą przesłanką przyznającą prawo do odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług jest fakt, że nabycie służy czynnościom opodatkowanym oraz rzeczywiście miało miejsce. Oczywiście, na udokumentowanie takiego zdarzenia podatnik powinien dodatkowo posiadać fakturę. Mimo że NIP nabywcy znajduje się wśród obligatoryjnych elementów faktury, jego brak traktowany jest jako błąd formalny. W związku z powyższym, jeżeli inne dane na dokumencie pozwalają na jednoznaczną identyfikację nabywcy, błąd ten nie powoduje braku możliwości odliczenia VAT-u.

Podejście takie zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z 9 sierpnia 2012 roku, wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi (sygn. IPTPP4/443-319/12-6/UNR). W wyjaśnieniu czytamy: “Należy zatem zauważyć, iż brak numeru NIP przy jednoczesnym prawidłowym wskazaniu nazwy podmiotu będącego nabywcą jest wadą techniczną, niewyłączającą możliwości zweryfikowania dokonania zdarzenia gospodarczego i prawidłowego określenia nabywcy towaru, a jednocześnie pozostającą bez znaczenia dla wysokości zobowiązania podatkowego.”

Od 2014 roku interpretacje mogą się zmienić
Wprowadzenie definicji faktury na grunt ustawy o podatku od towarów i usług (w przytoczonej wyżej postaci) może spowodować, iż w sytuacji, gdy na dokumencie tym zabraknie jednego spośród ustawowo przewidzianych elementów (w tym również NIP nabywcy), nie będzie on dawał prawa do odliczenia naliczonego podatku od towarów i usług (ponieważ nie można uznać go za fakturę).

W związku z powyższym organy skarbowe mogą odejść od zezwalania na odliczenie VAT-u w takiej sytuacji. W takim wypadku dotychczas podatnicy mieli prawo do wystawienia noty korygującej. Jednak od 2014 roku również tu przedsiębiorcy mogą natrafić na poważny problem.

Nota korygująca w 2014 roku
W znowelizowanej ustawie o VAT elementy, jakie powinna zawierać poprawnie wystawiona nota korygująca, zostały określone w art. 106k. Co ważne, dokument taki traktowany jest jak faktura i powinien zawierać:

• określenie "NOTA KORYGUJĄCA",
• numer kolejny i datę jej wystawienia,
• imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy i numer za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, a także numer, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej,
• dane zawarte na fakturze, której dotyczy nota,
• wskazanie treści korygowanej informacji oraz treści prawidłowej.

Za pomocą noty korygującej nabywca może poprawić na fakturze błąd formalny. I tu pojawiają się wątpliwości - czy niewystąpienie jakiegoś elementu na fakturze można uznać za błąd formalny? Z pewnością jest nim np. niepoprawny NIP nabywcy, ale czy również jego brak? Co więcej, w świetle przytoczonej definicji faktury należy postawić pytanie, czy w ogóle można mówić o skorygowaniu tego typu błędu przy pomocy noty korygującej, jeżeli dokument niezawierający NIP-u nabywcy nie spełnia warunków, by uznać go za fakturę?

Omawiane zmiany na gruncie podatku VAT z pewnością staną się przedmiotem licznych interpretacji indywidualnych w 2014 roku. Dopiero praktyka oraz przyjęta przez urzędy linia orzecznicza pozwolą na zweryfikowanie, czy w kwestii prawa do odliczenia VAT-u od faktury niezawierającej NIP-u nabywcy coś się zmieni, czy organy skarbowe pozostaną przy obecnym podejściu.